________________
શ્રી મલ્લિનાથજી
760
નથી, ઓળખ્યા જ નથી માટે જીવને સંસારના રંગમંચ ઉપર નાટકિયા બનીને કર્મના નચાવ્યા નાચવું પડે છે. ‘કર્મ નચાવત તિમ હી નાચત, માયા વશ નટ ચેરી.’’ જે દિવસે તે પોતાના સ્વરૂપમાં ઠરશે તે દિવસે કર્મો તો ઉભી પૂંછડીએ ભાગવા માંડશે.
જ્યારે આત્માનું જ્ઞાન સ્વરૂપ બરાબર સમજાય છે ત્યારે અજ્ઞાનની પકડો છુટી જાય છે. ખોટી માન્યતા અને ખોટા અભિપ્રાયોથી આત્મામાં અજ્ઞાન-મિથ્યાત્વ અસ્થિમજ્જા બન્યું છે.
પુરુષ માને કે ‘હું કમાવી ને લાવુ છું માટે ઘર ચાલે છે!' સ્ત્રી માને કે ‘હું રસોઈ કરુ છું માટે ઘર ચાલે છે!'
આ બંને, અભિપ્રાયની મોટી ભૂલો છે. હકીકતમાં તારા એવા કમાવાના સંયોગો હતા અને એના રસોઈ કરવાના સંયોગો હતા માટે તે બન્યું છે. સંયોગોએ ભેળા કરેલા અરસપરસ એક બીજાનુ લેણું દેણું ચૂકવી રહ્યા છે.
કુદરતી વૈજ્ઞાનિક સંયોગો એકઠા થવાથી તે તે કાર્ય થાય છે ત્યારે જીવ એમ માને છે કે હું કરુ છું માટે થાય છે. કરવાનો ભાવ આવ્યો એટલે જ્ઞાયક દૃષ્ટિમાંથી ખસી ગયો. આપણી દૃષ્ટિમાં શાયક થાંભલાની જેમ પકડાયેલો રહેવો જોઇએ. જ્ઞાયક, જ્ઞાયક, જ્ઞાયકની, ધ્રુવની એક લય લાગે છે, ધૂન જાગે છે ત્યારે દૃષ્ટિનું જોર જ્ઞાયક પર સ્થિર થતાં દષ્ટિ પરમાંથી-અધ્રુવમાંથી પાછી ફરે છે અને ઉપયોગ Rebound થઈ ધ્રુવ સ્વરૂપમાં ભળી જાય છે ત્યારે અભિપ્રાય સંબંધી બધી ભૂલો નીકળી જાય છે.
દોષ-પાપ-દુઃખ એ જોડિયા મિત્રો છે. ગુણ-પુણ્ય-સુખ એ જોડિયા મિત્રો છે.
