________________
743. હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
થયા પછી ફરીથી એકત્વ બુદ્ધિ થાય નહિ. આ ભેદજ્ઞાનની અવિચ્છિન્નધારા વડે કેવળજ્ઞાન થાય છે.
( ૩) હે જીવ! પ્રણા છીણી વડે એકવાર રાગને મારી નાખ અને જ્ઞાનને જીવતું કર; રાગની સાથે એકત્વ બુદ્ધિથી તારા ભાવમરણો થાય છે. રાગ સાથે એકતા કરાવનાર મિથ્યાત્વરૂપી યોદ્ધો છે, તેને ભેદજ્ઞાનરૂપી બાણ વડે મારી નાખ-હણી નાખ.
૪) ઘુવ ચિદાનંદ તરફ વળેલું ધારાવાહી જ્ઞાન, શુદ્ધ આત્માને અનુભવતું થયું, નિજ સ્વરૂપમાં વિશ્રામ પામે છે-વિરામ પામે છે.
૫) હિમાલયમાંથી નીકળેલો ગંગાનદીનો પ્રવાહ સતત અવિચ્છિન્નધારાએ સદાય ચાલ્યા કરે છે, તેમ ભેદજ્ઞાનરૂપી પવિત્ર ગંગાનદીનો પ્રવાહ ચૈતન્ય પહાડમાંથી નીકળેલો તે અવિચ્છિન્નધારાએ આગળ વધતો વધતો કેવળજ્ઞાનરૂપ સમુદ્રમાં જઈને ભળશે.
૬) એકલા શુદ્ધાત્માને જ સ્વય તરીકે પકડીને જો નિર્વિકલ્પ ઉપયોગ ધારાવાહીપણે ટકી રહે છે, તો અંતર્મુહૂર્તના અલ્પકાળમાં કેવળજ્ઞાન પામી જાય. પરંતુ નીચલી કક્ષામાં સાધકને ઉપયોગની નિર્વિકલ્પવારા ચાલુ રહેતી નથી પણ ભેદજ્ઞાનની અખંડધારા તો ચાલુ રહે છે જ. સવિકલ્પદશામાં પણ તેને ભેદજ્ઞાનની ધારા તો ચાલુ જ છે. આ રીતે શુદ્ધનયનું સેવન કરતાં અવિચ્છિન્નધારાથી અલ્પ સમયમાં જીવને કેવળજ્ઞાનની પ્રાપ્તિ થાય છે.
આત્મધર્મ-નિશ્ચયધર્મના અવલંબને મોક્ષને પ્રાપ્ત કરી શકાય છે. તે આત્મધર્મ જ્યાં સુધી ન સમજાય ત્યાં સુધી પ્રાથમિક કક્ષામાં દુર્ગતિથી પડતા બચવા વ્યવહારધર્મ-આચારધર્મનું અવલંબન જરૂરી છે.
ગુણોને દબાવીને દોષ જોર કરે છે. દોષને દૂર કરવો તે સાઘનાઘર્મ છે. જ્યારે ગુણોમાં સ્થિર થઈ જવું-સ્થિત થઈ જવું એ સાધ્ય છે-સિદ્ધિ છે.