________________
[687
. હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
0
કિ.
ઝરણું વહેતું હોય છે. આ મારો કે આ પારકો એવી ભેદ રેખા તેમનામાં હોતી નથી. પોતાની પાસે આવનારને તેઓ ક્યારેય પણ પોતાનો બનાવવાની વૃત્તિવાળા હોતા નથી એટલે આવનાર વ્યક્તિ ગમે તેને માનતી હોય, ગમે તેની ઉપાસના કરતી હોય તેની સાથે તેઓને કોઈ મતલબ હોતો નથી.
પોતાનો ઉપહાસ કરનારા કે પોતાના વિચારોનું ખંડન કરનારા જીવો પ્રત્યે પણ તેઓ કરૂણાની જ એક દૃષ્ટિવાળા હોય છે. તેઓ સર્વદા નિરાગ્રહી હોય છે તેમજ ગુણગ્રાહીદષ્ટિને જ અપનાવનારા હોય છે. તેમના અંતઃકરણમાં વીતરાગસ્વરૂપની જ પ્રતિષ્ઠા હોય છે અને તેમના ઉપદેશમાં ગુણોની પ્રાપ્તિ તરફનો જ ઝોક હોય છે અને વીતરાગપ્રણીત વિજ્ઞાન ઉપર જ ભાર હોય છે. તેમના કોઈક વિચારો, રીતભાત કે રહેણી કરણી આપણા વિચારો વગેરે સાથે મળતા ન આવે તેટલા માત્રથી તેઓના ગુણો કાંઈ દોષરૂપે થઈ જતા નથી. તેટલા માત્રથી તેઓ મોક્ષમાર્ગના આરાધક મટી જતા નથી. આપણે માનીએ તેવું જ બીજાએ માનવું જોઈએ અને આપણે એવું કરીએ તેવું જ બીજાએ કરવું જોઈએ; એવો આગ્રહ કોઈપણ સ્થળે રહેલા કોઈ પણ કાળમાં વર્તતા સાચા જ્ઞાનીને હોતો નથી. હા ! સર્વજ્ઞ વીતરાગ પ્રરૂપિત વીતરાગ માર્ગ એ રાજમાર્ગ છે, તેની ના નથી. પરંતુ આના સિવાય બીજા કેડી માર્ગો પણ ન હોય તેમ કહી શકાય નહિ. અન્યલિંગે પણ સિદ્ધ માનનાર તો આ જ સર્વજ્ઞ પ્રણીત વીતરાગ દર્શન જ છે ને?! - જેના હૃદયમાં વિશુદ્ધિનો જન્મ થયેલો હોય અને જેના હૃદયમાં પ્રભુનો વાસ હોય-ગુણોનો વાસ હોય તે હૃદય ક્યારે પણ કોઈનું પણ બુરું કરી શકતું જ નથી પણ શક્ય હોય તેટલું સૌનું ભલું કરીને જ રહે
હું', “મેં’ અને ‘મા’ પર વસ્તુ અને પર વ્યક્તિઓ સાથે જોડાવું અને ફરવું તે અજ્ઞાન છે.
