________________
શ્રી કુંથુનાથજી , 684
આ ભગવાન અને ભક્તના આત્મિક સૌખ્ય સંબંધોના હૃદયોદ્ગાર છે.
આ પણ એક ભક્તિનો પ્રકાર છે. ભક્ત પરમાત્માને ઓલંભા પણ આપતા હોય છે. આપ તરણ તારણહાર કહેવાઓ છો પણ આ સેવકને તારતા નથી, તો આવું ભવોદધિતારક જૂઠું બિરૂદ કેમ ધરાવો છો? મોહનવિજયજી લટકાળાની તો આખી સ્તવન ચોવીશી ઉપાલંભથી જ ભરેલી છે..
પ્રશમરતિમાં ભગવાન ઉમાસ્વાતિજી મહારાજ તથા જ્ઞાનસારમાં ઉપાધ્યાય યશોવિજયજી મહારાજ કહે છે; મન બીજાના ગુણ કે દોષને જોવામાં પ્રવૃત્ત થાય તેના કરતાં તો તે મનને વિશુદ્ધ ધ્યાનમાં-વિશુદ્ધ આત્મભાવમાં જોડી દેવું એ વધારે સારું છે. મનના નિગ્રહ માટેના જે જે ઉપાયો અત્યાર સુધી જોયા તેમાં સૌથી શ્રેષ્ઠ ઉપાય આ છે. અહિંયા કોઈને શંકા થાય કે બીજાના દોષ જોવામાં મન પ્રવર્તે તેના કરતાં તો મનને શુભ ધ્યાનમાં જોડી દેવું એ તો જાણે બરાબર છે પરંતુ મન બીજાના ગુણકીર્તનમાં જોડાય તેમાં શું વાંધો? તેના જવાબમાં કહે છે કે- બીજાના ગુણનું કીર્તન એ નિંઘ નથી પણ અધ્યાત્મમાં મગ્ન થયેલાઓને તેના વડે કોઈ પ્રયોજન નથી. તેઓ સ્વરૂપમાં રમણતા કરનારા હોય છે. બીજાના ગુણોનું અનુમોદન હોઈ શકે પણ અનુભવન તો સ્વગુણનું જ હોય છે.
અધ્યાત્મની ઘણી ઊંચી ભૂમિકાએ પહોચેલા મહાપુરુષોને ઉદ્દેશીને આવા વિધાનો કરાયેલા છે. સામાન્ય જીવો માટે તો ગુણકીર્તન નવધા ભક્તિ જરૂરી છે. આત્મજ્ઞાનની ઉચ્ચભૂમિકાએ પહોંચેલા પુરુષો માટે ગુણકીર્તનનું કોઈ પ્રયોજન રહેતું નથી.
મહાપુરુષોને આંખ સામે અનંતાનંત જન્મ-મરણનો ભય હોય છે માટે તેઓનું મન સતત આત્મામાં રહે છે. તેઓને ખ્યાલ છે કે આ
વિશ્વમાં કોઈ ગુણદોષ છે જ નહિ. જે છે તે જીવની દૃષ્ટિમાં છે.
