________________
683
, હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
તારયાણ અને જિણાણું જાવયાણ આદિ વિશેષણ છે, જેને આપણે સૌએ આપણી શક્તિ મુજબ સાર્થક કરવાના છે.
મન દુરારાધ્ય તે વશ આયુ, આગમથી મતિ આણું, આનંદઘન પ્રભુ મારું આણો, તો સારું કરી જાણે હો.. કુંથુ..૯
અર્થ દુઃખે કરીને વશમાં આવે તેવું જે મન છે તેને હે ભગવન્! આપે વશ કર્યું છે, એ વાત શાસ્ત્રના માધ્યમે મેં જાણી છે. આ સ્તવનના રચયિતા યોગીરાજ આનંદઘનજી કહે છે કે –
આનંદના સમુહરૂપ પ્રભો ! જો આપ મારું મન મારા વશમાં આણો તો “આપે મનને વશ આપ્યું છે” એ વાત સત્ય કરીને જાણું
- વિવેચનઃ હે પ્રભો! આવું દુઃસાધ્ય મન પણ આપે વશમાં આપ્યું છે એ વાત મેં શાસ્ત્ર દ્વારા જાણી છે અને તેથી માર્ચ કરી છે પણ જો આપ કૃપા કરીને મારું મન કે જેને હું આપની સાથે જોડવા ઇચ્છું તેને ઠેકાણે લાવી આપો અને આપના સ્વરૂપમાં લીન કરવા ઘો તો “આપે મનને વશ આપ્યું” એ વાતને હું ખરી માનું ,
હે પ્રભો! ગમે તેમ કરીને પણ મારા મનને આપ ઠેકાણે લાવો તો પ્રત્યક્ષ પ્રમાણથી પણ આપે મન વશ કર્યાની વાત સિદ્ધ થાય અને મારું કામ થઈ જાય.
આનંદઘનજી પરમાત્માને વિનવે છે કે હે નાથ! મને અત્યંત દુરારાધ્ય છે, દુઃખે કરીને સાધી શકાય તેવું છે. છતાં હે નાથી આપે તેને વશ કર્યું છે, એવો પાકો-અફર નિર્ણય મને થયેલો છે. આગમ પ્રમાણથી તે વાત સિદ્ધ થયેલી છે પણ હે નાથ! જો આપ કૃપા કરીને મારું મન પણ વશ કરી આપો તો તે વાતને હું અનુભવ પ્રમાણથી સિદ્ધ થયેલી માનું
માનસિક દુઃખ એ મોહભાવ છે. કાયિક દુઃખ એ અશાતાવેદનીય છે. "
