________________
[679
, હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
જાણ-સુઝબુઝ જ નથી તો પછી ચાલેલું શું કામનું? જ્ઞાની કહે છે...
જો ઈચ્છો પરમાર્થ તો કરો સત્ય પુરુષાર્થ ભવસ્થિતિ આદિ નામ લઈ, છેદો નહિ આત્માર્થ નિશ્ચય વાણી સાંભળી, સાધન તજવાં નોય - નિશ્ચય રાખી લક્ષમાં, સાધન કરવા સોય.'
મનને સાધી લેવું એ વાત ઘણી મોટી છે-ઘણી કઠિન છે-ઘણી, આકરી છે. એ મોઢાથી બોલવાની વાત નથી. જ્ઞાન અને ધ્યાનના માર્ગમાં રાત’દિ ભગીરથ પુરુષાર્થ કર્યા વિના મનને સાધી શકાતું નથી. એકલા કોરા શાસ્ત્ર અભ્યાસ કે કોરા તપ-જપથી મન સાધી શકાતું નથી. તે માટે તો જ્ઞાન-ધ્યાનની સાધના જોઈએ અને જબરજસ્ત ગુરુકૃપાનું બળ જોઈએ. આ બન્ને વિના મનને સાધી શકાતું નથી અને મનને સાધ્યા વિના વીતરાગ-સર્વજ્ઞ બની શકાતું નથી.
આ પાંચમા આરાના હૂડા અવસર્પિણી કાળમાં સંસાર સાગરથી તારનારા દેવ-ગુરુ-શાસ્ત્ર-સત્સંગના આલંબનનો ત્યાગ કરવો અને પોતાની મતિકલ્પનાથી ધર્મ કરવો; એ મધદરિયે વહાણનો ત્યાગ કરવા બરાબર છે-એ સ્વચ્છેદ છે.
આજે પ્રભુની પૂજામાં થતી સ્થાવરકાયજીવોની હિંસાને આગળ કરનારાઓએ પ્રભુ પૂજા ઉડાડવા દ્વારા સંસાર સાગરથી તારનારા પ્રબળ આલંબનનો લોપ કર્યો છે. આખો ભક્તિયોગ ઉડાડ્યો છે. તેમ પ્રભુના ૪૫ આગમોને ન માનનારાઓએ આચારમાર્ગથી શરૂ થતી અને પરિણતિના માર્ગે આગળ વધતી અને અંતે સ્વરૂપ સાગરમાં ભળી જતી મહાયાત્રાના માર્ગનો લોપ કર્યો છે. “અશુભમાંથી શુભમાં આવો અને
સંતોષને કલ્પવૃક્ષ કહેલ છે.