________________
શ્રી શાંતિનાથજી ,
620
કે
49
છે. આત્માના અનંત જ્ઞાન, દર્શન, ચારિત્ર, તપ, વીર્ય, સુખ વગેરે ગુણો; એ જ આત્માનો સાચો પરિવાર છે. બાકી શરીર પણ આત્માની સાથે સંયોગ સંબંધે છે, તો પછી કુટુંબ-કબીલાની તો વાત જ શું કરવી?
હે ચેતન ! તું તો આનંદ સ્વરૂપ છો. શરીર, ઇન્દ્રિય, વાણી, રાગ, કુટુંબાદિ જડને અડવા જેવું નથી. તેને શ્રદ્ધામાં રાખી જીવવા જેવું નથી. એનાથી તને આભડછેટ લાગે છે. તે ભગવાન સ્વરૂપ છો અને તારે ભગવાન થવું પડશે. કંચન-કામીનીના મોહથી તને આભડછેટ લાગે છે. એનાથી તું અનંતકાળ રખડ્યો છે. હવે તું એને છોડીને તેમજ પશુ સમાન લૌકિક અર્થ-કામની ચેષ્ટાથી મુક્ત થઈને તું દર અસલમાં જેવો છે તેવો થા! ત્રણેકાળમાં જે કોઈ આત્માઓ મોક્ષે ગયા છે, જાય છે અને જશે, તે બધાએ પોતાના સ્વરૂપનો જ આધાર-લીધો છે અને લેશે. પૂર્ણના આધારે પૂર્ણ થવાય.
વિકારના સમયે વિકારનું જ્ઞાન કરવાને બદલે, વિકારથી છુટા પડી વિકારના દૃષ્ટા બનવાને બદલે હે જીવ! તું વિકારમાં ભળી જાય છે એટલે તારું જ્ઞાન વિકારી બનીને અજ્ઞાનરૂપે પરિણમે છે અને એને કારણે રાગાદિ ભાવોનો તું કર્તા બને છે. જ્યારે જ્ઞાની રાગના સમયે રાગમાં ન ભળતા ' રાગથી છુટા પડી, રાગના દૃષ્ટા રહે છે અને તેથી રાગના અકર્તા બને છે. દ્રવ્ય સ્વભાવે તો અકર્તા છે જ પણ દૃષ્ટા બનવાથી પર્યાયમાં પણ અકર્તા થાય છે.
સંતો એમ પોકાર કરીને જાહેર કરે છે કે હે ચેતન ! તું તને જાણી શકે છે. જ્ઞાનની પર્યાયમાં તું તારાથી જણાવા યોગ્ય છે. જે જ્ઞાન પરને જાણવા જાય છે તે પર સંબંધી જ્ઞાન એ કોઈ આત્માનું લક્ષણ નથી. તારા જ્ઞાનને તારી ભીતરમાં વાળ તો તને જ્ઞાનસ્વરૂપી ભગવાન આત્મા જણાશે
જેને કાંઈ જોઈતું નથી, જે સંતોષી છે તે પોતા માટે અને વિશ્વ માટે કલ્પવૃક્ષ સમાન છે.
જેને કાંઈ જોઈએ છે તે પોતા માટે અને જગત માટે કંટકરૂપ છે.
