________________
શ્રી શાંતિનાથજી ... 606
. આવા આત્માઓ વંદક અને નિંદકને પણ સમદષ્ટિથી જોતા હોય છે. વંદના અને નિંદા એ તો તેમનો શુભાશુભ પર્યાય છે, જે કર્મના ઉદયજન્ય છે અને તે ક્ષણિક છે, જ્યારે મૂળમાં તો તેઓ પરમાત્મા જ છે. નિંદા કે પ્રશંસા કરનાર જે શબ્દો ઉચ્ચારે છે તે તો ભાષાવર્ગણાના પુદ્ગલો છે, જ્યારે હું તો ચિદાનંદ ભગવાન છું. ચેતન એવા મારે અને ભાષાવર્ગણાના જડ પુદ્ગલોને શું સંબંધ છે? કાંઈ નહિ !
વળી વંદક કે નિંદકનો જે સંબંધ છે તે શરીરધારીનો શરીરધારી સાથે સંબંધ છે, જે કર્મના ઉદય જનિત સાંયોગિક સંબંધ છે. શરીરમાં પ્રતિષ્ઠિત આત્મા તો એના અધિષ્ઠાનમાં અધિષ્ઠિત છે; અર્થાત્ એ તો પોતાના સ્વરૂપમાં પ્રતિષ્ઠિત છે. એ કોઈ અવસ્થામાં અવસ્થિત નહિ થાય તો અવસ્થાથી તદ્દન નિર્લેપ રહી પોતાના અધિષ્ઠાનમાં અધિષ્ઠિત થઈ શકે છે.
મહાપુરુષો આવી જ્ઞાનદૃષ્ટિના બળે મરણાંત ઉપસર્ગોમાં પણ સમતા ટકાવી શક્યા છે. આવી સમપરિણતિ જેના ચિત્તમાં વર્તે છે તેને તમે યોગી જાણો !
હે ચેતન ! સોનું અને પથ્થર જડ હોવા છતાં સમભાવે રહે છે રાગ-દ્વેષ કરતા નથી તો પછી તું તો ચેતન છે. ચિદાનંદ ભગવાન છે પછી તારે કયા કારણે ભેદ રાખવો ? - અધ્યાત્મની ઊંચી દશાને પામેલા આત્માઓ રાજગાદીને નીચ પદવી સરખી જાણે છે. કોઈથી સ્નેહ કરવો તેને મરણ સમાન જાણે છે. મોટાઈને લીંપવાની ગાર જેવી જાણે છે.
કીમિયા વગેરે જોગને ઝેર સમાન જાણે છે, સિદ્ધિ વગેરે ઐશ્વર્યને અશાતા સમાન જાણે છે, જગતમાં પૂજાવાદિની હોંશને અનર્થ સમાન જાણે
બધું જ એકી સાથે જણાય જાય એનું નામ જ્ઞાન. જ્યારે કંઈક ને કંઈક જાણવા જવું એનું નામ અજ્ઞાન !
