________________
શ્રી શાંતિનાથજી . 576
""
પરવસ્તુના ત્યાગી થવું ઘટે. સદ્ગુરુના આશ્રયે રહી મનોનિગ્રહપ તપ આચરવું પડે. ધર્મ ધ્યાનનું વારંવાર અવલંબન લેવું ઘટે. તેમ થતાં અનંતાનુબંધીની ચોકડીનો ક્ષયોપશમ થતાં તે જીવમાં સૌમ્યતા, શાંતતા અને ઉદાસીનતા ઝળકે છે. તત્ત્વના યથાર્થ નિર્ણય વિના તત્ત્વનું શ્રદ્ધાન થતું નથી અને તેના વિના ગ્રંથિભેદ થતો નથી-તેના વિના સમ્યગ્ દર્શન થતું નથી, માટે યોગીરાજ આનંદઘનજી મહારાજ સમ્યગૂ દર્શનના કારણભૂત તત્ત્વ શ્રદ્ધા અને તત્ત્વ નિર્ણય ઉપર ભાર મૂકી રહ્યા છે. અગુપ્ત વીર્યથી રત્નત્રયીને આરાધવાનું કહી રહ્યા છે, રત્નત્રયી આરાધક તત્ત્વજ્ઞ જીવોને પરમશાંતિનો માર્ગ પ્રાપ્ત થવા યોગ્ય છે.
- માથાનો વાઢનારો કે કંઠનો છેદનારો પોતાનું જેટલું અહિત નથી કરતો તેટલું અહિત અતત્ત્વમાં તત્ત્વની બુદ્ધિ કરે છે. અતત્ત્વમાં તત્ત્વની માન્યતાથી આખું જગત ભટકી રહ્યું છે. અવળી માન્યતા અવળી ચાલે ચલાવે છે. જગતને પોતાની વિપરીત માન્યતાની ભયાનકતા ભાસતી નથી. વિપરીત માન્યતા એ જ સૌ પ્રથમ અશાંતિ પદનું કારણ છે. 1 . પ્રભુ વીતરાગ છે એમ સમજાય તો પ્રભુની સર્વજ્ઞતાની શ્રદ્ધા આવે અને તો તેના વચન ઉપર વિશ્વાસ બેસે એટલે જ કલ્પસૂત્રના રચયિતા ચૌદ પૂર્વધર શ્રુતકેવળી મહર્ષિ ભદ્રબાહુસૂરિજી પુરુષ વિશ્વાસે વચન વિશ્વાસની વાત કરે છે.
સ્વપ્નદશામાં જેમ ન બનવા યોગ્ય એવું પણ પોતાનું મૃત્યુ જીવ જુએ છે તેમ અજ્ઞાનદશારૂપ સ્વપ્નયોગે આ જીવ પોતાને, પોતાના નહીં એવા બીજા દ્રવ્યને સ્વપણે માને છે. જીવની આ અવળી માન્યતા એ જ તો સંસાર છે, તે જ અજ્ઞાન છે. નરકાદિ ગતિનો હેતુ તે જ છે, તે જ જન્મ છે, મરણ છે, તે જ અશાંતિ છે, અશાંતિપદનું કારણ છે.
નિર્વિકલ્પ ધ્યાન એટલે ન તો જાણવું, ન તો વિયાવું, ન તો યાદ કરવું કે ન તો ઈચ્છતું.
