________________
543
હૃદય નયન નિહાળે જગધણી
તો કહે છે કે એ મહાવીર ભગવાન હોય, ઋષભદેવ ભગવાન હોય કે વર્તમાનમાં સમ્યમ્ દર્શનાદિ દ્વારા આંશિક મુક્તતાને વરેલા હોય તેવા મુક્તવિહારીઓ સાથે આપણું હૃદય જોડાયેલું રહે એ જ આપણો મોટો પુરુષાર્થ છે. - આવા મુક્તાત્મા પાસેથી જ આપણને મુક્તિ મળી શકે માટે આપણા જીવનના ધ્યેયને પામવા આપણે સૌથી પહેલાં આવા ભોમિયાને શોધવા જોઈએ. અધ્યાત્મના માર્ગમાં શોધ એ બહુ મહત્વની વસ્તુ છે. જે માર્ગે ડગ માંડવા છે, આગળ વધવું છે તે માર્ગે અહંકારને સાથે રાખીને યાત્રા નહીં કરાય.
દોડતા દોડતા દોડતા દોડિયો, જેતી મનની દોડ જિનેશ્વર પ્રેમ પ્રતીત વિચારો ટૂકડી, ગુરુગમ લેજો રે જોડ જિનેશ્વર. ૪
અર્થ દોડતાં દોડતાં હું એટલું દોડ્યો છું કે જેટલી મનની દોડ થઈ શકી અર્થાત્ જ્યાં સુધી પવન વેગી મન દોડે ત્યાં સુધી હું દોડી ચૂક્યો છું. પણ પ્રેમ સ્વરૂપ-વીતરાગ સ્વરૂપ પરમાત્માની પ્રતીતિ-ખાત્રી તો ટુંકડી અર્થાત્ નજીક જ છે એમ તમે વિચારો અને ગુરુસમીપે રહેવાથી માલમ પડતું તત્ત્વ તમે મેળવી લેજો.
વિવેચનઃ યોગીરાજ કહે છે કે આ આત્માએ અનંતકાળથી દોડદોડ-દોડ કર્યું છે પણ કયા હેતુથી તે દોડે છે તેનો વિચાર સુધ્ધાં તેણે કર્યો નથી. અવિવેકી થઈને અભાનતામાં આવીને મન જ્યાં લઈ ગયું ત્યાં તે ગયો. સંસારમાં અર્થ-કામ માટે પણ પાર વિનાની દોડાદોડ કરી તો વળી કોઇક ભવમાં ધર્મના અર્થે પણ ઘણું દોડ્યો. વ્યવહારથી ધર્મ માની બધા અનુષ્ઠાનો આરાધ્યા. પ્રભુ દર્શન, પૂજા, તીર્થયાત્રા, ગુરુની સેવા, દાનાદિ કાર્યો બધા જડ બનીને કર્યા. જો આત્માના હિતને માટે સ્વરૂપ
ધ્યાન અને સમાવિ, એ મનના મહાન તપ છે.
