________________
53.
54.
55.
56.
· 57.
58.
59.
60.
61.
જૈનદર્શન અને સાંખ્યયોગમાં જ્ઞાનદર્શનવિચારણા ૧૬ सूक्ष्मया सूक्ष्मवस्तुनिरूपणपरया ॥ शांकरभाष्य. तद्विज्ञानेन परिपश्यन्ति धीराः । मुंडक 2.2.8 ज्ञानप्रसादेन विशुद्धसत्त्वस्ततस्तु तं पश्येत निष्फलं ध्यायमानः । मुंडक 3.1.8.
तद्यदा इन्द्रियविषयसंसर्ग जनितरागादिमलकालुष्यापनयनात् आदर्शसलिलादिवत्प्रसादितं स्वच्छं शान्तमवतिष्ठते, तदा ज्ञानस्य प्रसादः स्यात् । तेन ज्ञानप्रसादेन विशुद्धसत्त्वो विशुद्धान्तःकरणो योग्यो ब्रह्म द्रष्टुम् यस्मात् ततस्तस्मात्तु तमात्मानं पश्यते पश्यत्युपलभते निष्कलं सर्वावयवभेदवर्जितं ध्यायमानः सत्यादिसाधनवानुपसंहृतकरण: एकाग्रेण मनसा ध्यायमानश्चिन्तयन् । शांकरभाष्य मनसैवानुद्रष्टव्यम् । बृहदारण्यक 4.4.19.
तद् ब्रह्मदर्शने साधनं उच्यते मनसैव परमार्थज्ञानसंस्कृतेन आचार्योपदेशपूर्वकं चानुद्रष्टव्यम् । शांकरभाष्य
66.
67.
68.
समाहितो भूत्वा आत्मन्येवात्मानं पश्यति । बृहदारण्यक 4.4.23 तथा तत्प्रयोगकल्पः प्राणायमः प्रत्याहारो ध्यानं धारणा तर्कः समाधिः षडंगा इत्युच्यते योगः अनेन यदा पश्यति मैत्री 4.18. तालुरसनाग्रनिपीडनाद् वा मनःप्राणनिरोधनाद् ब्रह्म तर्केण पश्यति । मैत्री 4. 20.
यद् आत्मना आत्मानमणोरणीयांसं द्योतमानम् मनःक्षयात् पश्यति तद् आत्मनाऽऽत्मानं द्रष्ट्वा निरात्मा भवति । मैत्री 4.20 The Principal Upanisads Radhakrishnan Page 832.
62.
63.
63. (a) गीता. 13.3
.64.
गीता 13.1
·65.
'आत्मस्वरूपविषयस्य ज्ञीनस्य । रामानुज भा. 3.41 आत्मप्रत्ययिकज्ञानम् । शांकरभा. 3.35 ज्ञानमात्मादिपदार्थानामवबोधः । शांकर भा. 10.4 ज्ञानासिना आत्मज्ञानासिना । रामानुज भा. 4.42 कर्तव्यकर्मविषयं ज्ञानम् । रामानुज भा. 18. 18-19 ज्ञानानां......यज्ञादिज्ञेयविषयाणाम् । शांकर भा. 14.1 ज्ञानेन आत्मेश्वरैकत्वदर्शनलक्षणेन । शांकर भा. 4.41
एजन Page 830.
-
