Page Text
________________
२००
શાંકર વેદાન્તમાં અવિવાવિયાર ८. ननु ‘अहं मनुष्यः' इत्यादिव्यावहारिकसंघातज्ञानस्य प्रमाणाजन्यत्वात् कथमज्ञाननिवर्तकता? .
अवस्थान्तरान्यथानुपपत्त्या तत्कल्पने सुषुप्तावपि स्वप्नबाधकज्ञानमास्थीयेत । सिद्धान्तबिन्दु,
पृ. ४०७-४०८ ८. ...तच्चानिष्टम्, जाग्रत्त्वापत्तेरिति चेत् । सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४०८ १०. स्वप्नावस्थाऽज्ञानस्यैवान्तःकरणलयसहितस्य सुषुप्तिरूपत्वान्न तत्र तद्बाधः। जागरणे तु मिथ्यैव
स्वप्नोऽभादित्यनुभवादहमिति ज्ञानस्य प्रमाणाजन्यत्वेऽपि यथार्थत्वाच्छरीरादिज्ञानस्य च प्रमाणाजन्यत्वाद् अवस्थाऽज्ञानविरोधित्वमनुभवसिद्धम् । विशेषाज्ञानं तु न प्रमाणजन्यवृत्तिमन्तरेण .
निवर्तते । सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४१० ११. साक्षिणश्चाविद्यानिवर्तकत्वाभाव अज्ञानसाधकत्वेनैव धर्मिग्राहकमानसिद्ध इति । सिद्धान्तबिन्दु,
पृ. ४११ १२. यावन्ति ज्ञानानि तावन्त्यज्ञानानीति चाभ्युपगमात् शुक्तिज्ञानेनेव व्यावहारिकसंघातज्ञानेनाज्ञान
निवृत्तावपि पुनरपि कदाचिद् रजतभ्रमवन्न स्वप्नाध्यासानुपपत्तिरिति जीवचैतन्यमेवाधिष्ठानमिति
पक्षे न कोऽपि दोषः । सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४११-४१२ १३. यदा तु पुनर्ब्रह्मज्ञानादेवाज्ञाननिवृत्त्यभ्युपगमः तदा रज्ज्वां दण्डभ्रमेण सर्पभ्रमतिरोधानादधिष्ठान
ज्ञानाभावेऽपि जाग्रद्भ्रमेण स्वप्नभ्रमतिरोभावोपपत्तेः ब्रह्मचैतन्यमेव स्वप्नाध्यासाधिष्ठानमिति
पक्षेऽपि न कश्चिद दोषः। सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४१२ १४. स्वप्नस्यानवच्छिन्नचैतन्याधिष्ठानस्य मूलाज्ञानकार्यत्वात् । ... अथवा अन्तःकरणोपहितं ___ साक्ष्येवाधिष्ठानम् । अद्वैतदीपिका, द्वि. प., पृ. ३८३-३८५ । १५. सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४१३-४१५ ११. प्रतिजीवं स्वप्नाध्यासासाधारण्यं तु मनोगतवासनानामसाधारण्यादेव । मनोऽवच्छिन्नं
ब्रह्मचैतन्यमेवाधिष्ठानम् । सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४१३ १७. कारणमात्रोपलम्भः सुषुप्तिः । सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४१७ . १८. ...सवासनस्यान्तःकरणस्य कारणात्मनावस्थाने सति विश्रामस्थानं सुषुप्त्यवस्था । सिद्धान्तबिन्दु,
पृ. ४१७ १८. कारणमात्रोपलम्भः स्थूलसूक्ष्मरूपदेहानुपलम्भविशिष्टः कारणोपलम्भविशेष इत्यर्थः । न्याय
रत्नावली, पृ.४१७ २०. यथाश्रुतेऽविद्यावृत्तिरूपकार्योपलम्भस्य साक्षिणः सत्त्वादसङ्गतिः मूर्छाप्रलयादिवारणाय
विशेष्यादलम् । न्यायरत्नावली, पृ. ४१७ २१. तत्र जाग्रत्स्वप्नभोग्यपदार्थज्ञानाभावेऽपि साक्ष्याकारं सुखाकारमवस्थाऽज्ञानाकारं चाविद्याया
वृत्तित्रयमभ्युपेयते । सिद्धान्तबिन्दु, पृ. ४१७-४१ २२. विवरण, विजयनगर सं., पृ. ५७ २७. अनावृतसाक्षिचैतन्यसुखांशस्य प्रकाशोपपत्तेः । विवरण, विजयनगर सं., पृ. ५६ ।। २४. परमतमाश्रित्येदमुक्तं न स्वमतमिति न दोषः। विवरण, विजयनगर सं., पृ. ५७ २५. समूहालम्बनैकवृत्त्या निर्वाहे वृत्तित्रयकल्पने गौरवात् । न्यायरत्नावली, पृ. ४१८
| SR No. | 005850 |
| Book Title | Avidyavichar |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | Sanskrit Sanskriti Granthmala |
| Publication Year | 2001 |
| Total Pages | 234 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |