________________
જૈસલમેર
जैसलमेर जुहारिये, दुःख वारिये रे । अरिहंत बिंब अनेक तीरथ ते नमुं रे ॥
(સમયસુંદર તીર્થમાળા)
જૈસલમેરથી થાડે અંતરે આવેલ પાકરણુ નગરને જોઈ લીધા પછી યાત્રીના મનમાં જૈસલમેરનાં દર્શન કરવાની જિજ્ઞાસા, લાલસા વધુ ને વધુ બળવાન બનવા લાગે છે. એક તા યાત્રીની નજર ત્યાંના ભવ્ય વિશાળ કિલ્લા પર ચાંટી રહે છે. કિલ્લાની ગગનચુંબી ઊંચાઈ, ત્યાંની સુદૃઢતા તથા વિશાળતા જોઈને યાત્રી મેાહિત થઈ જાય છે. જેમ જેમ બસ નગરની પાસે આવતી જાય છે, તેમ તેમ નગરનું આકણુ સામે આવવા લાગે છે. નગરનું સૌંદ` આંખે વળગે છે,
નગરની બહાર વિશાળ પાળ વડે બંધાયેલ ગઢસીસર નામનું તળાવ પણ નજરે ચઢે છેઃ અહીં થી જે દૃશ્ય દેખાય છે તે જેટલું ‘સુખદાયી છે, તેટલું જ રોમાંચકારી છે. સેંકડાની સંખ્યામાં રંગબેરંગી વસ્ત્રાભૂષણાથી સુસજ્જિત થયેલ સુ ંદર સુંદર પનિહારીઆ પેાતાનાં માથા ઉપર તાંબા, પિત્તળ તથા માટીનાં ખેડાં ઊંચકીને કાંઈક ગીતાનું ગુંજન કરતી કરતી પેાતાનાં ઘર તરફ આવતી દેખાય છે. પનઘટ તથા પનિહારીનું આ દૃશ્ય યાત્રિકાના આકષ ણુનું એક કેન્દ્ર બની જાય છે. અનેક કવિઓએ આ દૃશ્યને પેાતાનાં કાવ્યામાં ઉતારેલ છે. પનિહારી” નામનું પ્રસિદ્ધ કાવ્ય અહી લખવામાં આવેલ છે એવી પ્રતીતિ થાય છે.