________________
૭૪
સૂત્રસંવેદના-૫
ત્તિ' = આ પ્રમાણે સ્તવાયેલી એટલે ગાથાના પ્રથમ પદમાં કહ્યું કે “પ્રભુનું નામ સાંભળી સંતુષ્ટ થયેલી વિજ્યાદેવી' એ પ્રમાણે સ્તવાયેલી; આ વિશેષણમાં જ તેમની વિશિષ્ટ સ્તવના સમાયેલી છે.
સ્તવના કરવાનો આ એક વિશેષ પ્રકાર છે. વિજયાદેવીના ઔદાર્ય, સંઘવાત્સલ્ય આદિ ગુણોની અહીં કોઈ સ્તુતિ કરી નથી. અહીં તો તેમનો પ્રભુના નામશ્રવણ માત્રથી ઉલ્લસિત થઈ જવાનો અતિ આદરણીય ગુણ ગર્ભિત રીતે સ્તવાયો છે. આમાં જ તેમની ગુણાનુરાગિતાના દર્શન થાય છે. શાંતિનાથ ભગવાન અનંત ગુણના સ્વામી છે. તેથી જ વિજયાદેવીને તેમના પ્રત્યે તીવ્ર અનુરાગ છે. સમ્યગુ દર્શનની શુદ્ધિ વિના પ્રભુના વિશેષ ગુણોની ઓળખ પણ થતી નથી તો અનુરાગની તો વાત જ ક્યાં રહે? નિર્મળ એવા સમ્યગુદર્શનના કારણે જ વિજયાદેવી પ્રભુનું નામ માત્ર સાંભળતાં હર્ષિત થઈ જાય છે. આ એક ભક્તની પરાકાષ્ઠા છે. પ્રભુ વીરે જેમને ધર્મલાભ પાઠવેલો તે સૌભાગ્યશાલિની સુલસા શ્રાવિકામાં પણ આ વિશિષ્ટ ગુણ હતો. તેઓ પણ વીરપ્રભુનું નામ સાંભળતાં રોમાંચિત બની જતા અને તેમનું હૃદય આનંદથી છલકાઈ જતું. લોકોત્તર દઢ શ્રદ્ધાનું જ આ પરિણામ હોય છે.
અહીં જેમ હૃતિનો આવો વિશિષ્ટ અર્થ કર્યો છે તેમ ગાથા નં. ૧૫ કે જે વિજયાદેવીની સ્તુતિ સ્વરૂપ નવરત્નમાલાની છેલ્લી ગાથા છે, તેમાં પણ ‘પૂર્વ યત્રામાક્ષર-પુરસ્પર સંસ્તુતા નયાદેવી...' પદો દ્વારા પુનઃ આ જ વાત દોહરાવાઈ છે. ત્યાં પણ અંતમાં એમ કહેવામાં આવશે કે, “શાંતિનાથે ભગવાનના નામ લેવાપૂર્વક જ સ્તવાયેલી જયાદેવી.” તેની વિશેષ સમજ તે જ ગાથામાં મેળવીશું.
નમત તં શાન્તિમ્ - તે શાંતિનાથ ભગવાનને તમે નમસ્કાર કરો.
જે શાંતિનાથ ભગવાનનું નામ પણ એટલું પ્રભાવક છે કે તે નામપૂર્વકના મંત્રો સાંભળીને વિજયાદેવી ખેંચાઈને આવે છે અને સંઘનું હિત કરે છે, તે શાંતિનાથ ભગવાનને નમસ્કાર થાઓ. આ ગાથા બોલતાં સાધક વિચારે કે,
પ્રભુનો કે પ્રભુના વચનની સેવનાનો તો અચિ મહિલા છે જ પણ પ્રભુના નામનો પણ કેવો મહિમા છે કે માત્ર તેમના નામનો જાય કરવાથી યા દેવી ખુશ થઈ આપછી સર્વ કામનાઓ સિદ્ધ કરે છે.”