Page Text
________________
સૂત્રસંવેદના-૫
અવતરણિકા:
પૂર્વમાં જણાવ્યું કે ભગવાન ત્રણ ભુવનના લોકોનું પાલન કરવામાં ઉદ્યત છે અને સર્વ પ્રકારના દુઃખ આદિનો નાશ કરે છે. ત્યાં શંકા થાય કે ભગવાન તો વીતરાગ છે. વીતરાગને તો કોઈનું પાલન કરવાની કે કોઈના દુઃખનાશની ઇચ્છા પણ થતી નથી તો તેવી પ્રવૃત્તિ કઈ રીતે સંભવે ? આનું સમાધાન આપતાં સ્તવકાર આ ગાથામાં કહે છે કે, ભગવાન સ્વયં ભલે આ કાર્ય નથી કરતાં તો પણ તેમના પ્રભાવે જ આ કાર્ય થાય છે. કેમકે તેમના નામ માત્રનો પ્રભાવ પણ એવો છે કે તેને સાંભળતા જ તેમના પ્રત્યે ભક્તિવાળા દેવતાઓ ઉત્સાહિત થઈ દુઃખાદિનો નાશ કરે છે. ગાથા:
यस्येति नाम-मन्त्र-प्रधान-वाक्योपयोग-कृततोषा । . विजया कुरुते जनहितमिति च नुता नमत तं शान्तिम् ।।६।। અન્વય :
(કો મળે: !) યતિ નામ-ન્દ્રિ-પ્રધાન-વાવોપયોગ-તતોષી | ___इति च नुता विजया जनहितं कुरुते तं शान्तिं नमत ।।६।। ગાથાર્થ :
હે ભવ્ય જીવો ! જેના = જે શાંતિનાથ ભગવાનના, આ પ્રકારે કરાયેલા = પૂર્વ ગાથા ૨ થી ૫માં કરાયેલા, નામમંત્રવાળા શ્રેષ્ઠ વાક્યના પ્રયોગોથી સંતુષ્ટ થયેલી અને આ રીતે જેની સ્તુતિ કરાઈ છે તેવી વિજયાદેવી લોકોનું હિત કરે છે, તે શાંતિનાથ ભગવાનને તમે નમસ્કાર કરો. વિશેષાર્થ :
यस्येति नाम-मन्त्र-प्रधान-वाक्योपयोग-कृततोषा'' विजया તે નનહિતમ્ -જેમના આ પ્રકારે (પૂર્વ ગાથા ૨ થી ૫માં) કરાયેલા
14. અહીં પ્રધાન શબ્દના “મુખ્યતા અને શ્રેષ્ઠ એમ બે અર્થ થાય છે. વાક્યપ્રયોગનો અર્થ
અહીં જાપ કરવાનો છે. તેથી નામ-મંત્ર-પ્રધાન-વાવોપયોગ એટલે “નામમંત્ર છેમુખ્ય જેમાં
એવો જાપ' કે “નામમંત્ર હોવાને કારણે જ જે શ્રેષ્ઠ છે તેવો જાપ' એવો અર્થ કરી શકાય. 15. नामैव मन्त्रः इति नाममन्त्रः । तेन प्रधानं (श्रेष्ठ) यद् वाक्यं (यद् वचनं) इति नाममन्त्रप्रधान
वाक्यं । तस्य उपयोगेन (उच्चारमात्रेण स्मरणेन वा) कृतः तोषः (चित्ते संतोषः) यस्याः सा नाममन्त्र-प्रधानवाक्योपयोग-कृततोषा ।
- શ્રીમદ્ હર્ષકીર્તિસૂરિનિર્મિત ટીકા
| SR No. | 005839 |
| Book Title | Sutra Samvedana Part 05 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Prashamitashreeji |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 274 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |