________________
૧૬
સૂત્રસંવેદના-૫
કારણે આવા કુતીર્થિકો પ્રભુએ પ્રરૂપેલા પદાર્થોને તે રૂપે ક્યારેય જોઈ શકતા નથી પ્રભુનો માર્ગ ક્યારેય તેમની બુદ્ધિનો વિષય બનતો નથી. તેમના માટે તો પ્રભુ કે પ્રભુએ પ્રરૂપેલો માર્ગ પ્રત્યક્ષ બનતો જ નથી માટે જ પ્રભુ કુતીર્થિકો માટે પરોક્ષ છે એવું કહેવાયું છે.
આ ગાથા બોલતાં ઉપરોક્ત ત્રણ વિશેષણોથી વિશિષ્ટ બાહ્ય અને અત્યંતર સમૃદ્ધિના સ્વામી વીરપ્રભુને સ્મૃતિપટ પર સ્થાપી, બે હાથ જોડી મસ્તક નમાવી પ્રાર્થના કરવાની છે કે,
‘હે પ્રભુ ! કર્મની સાથે સ્પર્ધામાં ઉતરી આપ તો વિજયની વરમાળાને વર્યા છો અને અમે તો કર્મના સકંજામાં સપડાયા કરીએ છીએ. કુતીર્થિઓ તો આપને ઓળખી ન શકે તે સમજાય તેવું છે, પણ અમે તો આપના જ સંતાન છીએ છતાં આપનું શુદ્ધ સ્વરૂપ અમારા માટે પ્રત્યક્ષ બનતું નથી.
હે નાથ ! આ નમસ્કારના ફળરૂપે આપ અમને કર્મના જોરથી બચાવો ! આપના શુદ્ધ સ્વરૂપના દર્શન કરવો અને અમને મોક્ષનું મહાસુખ આપો !”
येषां विकचारविन्दराज्या ज्यायः क्रमकमलावलिं दधत्या જેઓના શ્રેષ્ઠ ચરણકમળની શ્રેણીને ધારણ કરનારી (દેવનિર્મિત) વિકિસત એવી (સુવર્ણ) કમળની હારમાળા વડે
સંસ્કૃત કાવ્યના અર્થાન્તરગર્ભિત ઉત્પ્રેક્ષા અલંકારથી શોભતી આ પંક્તિ જિનેશ્વરના વિહારનું દૃશ્ય નજર સમક્ષ ઉપસ્થિત કરે છે. તેમાં વિપારવિન્દ્ર એટલે વિકસિત થયેલું કમળ રનિ એટલે શ્રેણી. પ્રભુને કેવળજ્ઞાન ઉત્પન્ન થાય ત્યારે તીર્થંકર નામકર્મનો વિપાકોદય ચાલું થાય છે. અષ્ટ મહાપ્રાતિહાર્ય અને ચોત્રીસ અતિશયોથી પ્રભુ શોભવા લાગે છે. તેમાં એકવીસમો અતિશય એવો છે કે, પ્રભુ જે માર્ગેથી પસાર થાય છે ત્યાં દેવો માખણ જેવા મુલાયમ સુવર્ણના કમળોની રચના કરે છે. પ્રભુ કેવળજ્ઞાન પછી ક્યારેય ભૂમિ ઉપર પગ મૂકતા નથી. તેમના ચરણોને આ સુવર્ણના વિકસિત એવા નવ કમળોની શ્રેણી ધારણ કરે છે. તેથી વિકસિત કમળોની શ્રેણીનું વિશેષણ છે ન્યાયઃ મમાવહિં વધતી, તેમાં ન્યાયઃ એટલે શ્રેષ્ઠ, મ એટલે ચરણ, આદ્ધિ એટલે શ્રેણી અને વધતી એટલે ધારણ કરતી; શ્રેષ્ઠ એવા ચરણ કમળની શ્રેણીને (અર્થાત પ્રભુના પવિત્ર એવા બે પગને)
-