________________
૨૦૬
સૂત્રસંવેદના-૫
શબ્દાર્થ :
ઉપર જણાવેલી તથા તેમના જેવી બીજી, નિષ્કલંક શીલને ધારણ કરનારી અને જેઓનો યશપટ આજે પણ સમગ્ર ત્રિભુવનમાં વાગે છે તેવી મહાસતીઓ જય પામે છે. વિશેષાર્થ :
આત્માને સૌથી વધુ પીડાકારક દોષ રાગ છે. આ રાગના કારણે જ જગતના જીવો ઉલ્કાપાત મચાવે છે. અશ્લીલ વ્યવહારો, દુરાચારનું સેવન, મન-વચનકાયાની દુષ્ટ પ્રવૃત્તિઓ : આ સર્વ રાગ નામના આત્માના મહાદોષને કારણે જ ઊભા થાય છે. રાગના કારણે જ અનંતગુણસંપન્ન આત્મા નિંદાનું પાત્ર બને છે.
વીતરાગની ઉપાસક એવી મહાસતીઓ આ રાગને સારી રીતે જાણે છે. તેનો સર્વાશે નાશ કરવા યત્ન કરે છે. જ્યાં સુધી તેનો નાશ નથી કરી શકતા ત્યાં સુધી તેને નાથવા એક પતિવ્રતને ધારણ કરે છે. આ વ્રતને તેઓ સેંકડો સંકટોમાં પણ જાળવી રાખે છે અને પ્રાણના ભોગે પણ પોતાના શીલને અખંડ રાખે છે. શીલવતને કલંક લાગે તેવી એક પણ પ્રવૃત્તિ, એક પણ વર્તન, એક પણ ચેષ્ટા કે વિચાર સુદ્ધાં કરતા નથી. કમળ જેમ પાણી અને કાદવથી અલિપ્ત રહે તેમ આ મહાસતીઓ પોતાના રૂપ-લાવણ્ય આદિથી આકર્ષાઈને આવેલા પરપુરુષોથી તદ્દન અલિપ્ત રહે છે. તેમનાં કોઈપણ પ્રકારના પ્રલોભનમાં તેઓ ક્યારેય ફસાતા નથી.
અખંડ શીલવાળી આવી મહાસતીઓ જેવી સ્ત્રીઓ જૂજ હોય છે. વર્ષોનાં વહાણાં વીતી ગયાં, તોપણ આજ સુધી આ મહાસતીઓનો ગુણવૈભવ ગુણેચ્છ સાધકોની સ્મૃતિમાં તાજો છે, તેથી કહ્યું છે કે, સેંકડો વર્ષો પહેલા થયેલા મહાસતી સીતા કે મહાસતી દમયંતીનો યશ પટહ (યશ ગાતી નગારી) આજે પણ ત્રણેય લોકમાં ગુંજી રહ્યો છે. આ સતીઓએ પોતાની જાત ઉપર કેવું નિયંત્રણ રાખ્યું હશે. કે જ્યારે રૂ૫, વૈભવ, પ્રભાવ આદિ સંપન્ન પુરુષો તેમને ફૂલે પૂજતા હોય, તેમની સાથે ભોગ ભોગવવા કાકલૂદી કરતા હોય ત્યારે પણ આ વીરાંગનાઓ વિષયાભિલાષને આધીન ન બન્યાં, પોતાના સંયમને જાળવી રાખ્યો અને શીલવતને દીપાવ્યું.
