________________
૧૮૬
-
સૂત્રસંવેદના-પ
૨૦. (દરૂ) સુમી - શ્રીમતી સુભદ્રા સતી સુભદ્રા સતીના પિતા જિનદાસ અને માતા તત્ત્વમાલિની હતાં. સુભદ્રાએ જૈનધર્મના તત્ત્વજ્ઞાનનો ઊંડો અભ્યાસ કરેલો. તેથી તેમના પિતાની ઇચ્છા હતી કે, તેને યોગ્ય ધર્મી વર સાથે જ પરણાવવી. સુભદ્રાના રૂપથી મોહિત થયેલા બુદ્ધદાસે તેને મેળવવા પોતે જૈનધર્મ પ્રત્યે અડગ આસ્થાવાળા છે તેવો આભાસ ઊભો કર્યો. કર્મની વિચિત્રતાના કારણે સુભદ્રાજીના પિતાને બુદ્ધદાસનો સ્વાંગ સત્ય જણાયો અને તેમણે સુભદ્રાને તેને પરણાવી..
સાસરિયા બૌદ્ધ ધર્મી હોવાથી તેઓ સુભદ્રાને અનેક પ્રકારે સતાવતાં હતાં. આમ છતાં સુભદ્રાજી પોતાના ધર્મથી જરાપણ ચલિત ન થયાં. એક વખત મુનિની આંખમાંથી તણખલું કાઢતાં સુભદ્રાનો ચાંલ્લો મુનિના મસ્તકે લાગી ગયો. સાસુએ તે જોઈ સુભદ્રા ઉપર આળ મૂક્યું.
નિર્દોષ સાધુની વૈયાવચ્ચ કરતાં સતીને માથે કલંક આવ્યું. સુભદ્રાએ ત્યારથી અન્નજળનો ત્યાગ કર્યો. પૂર્વે કરેલાં પાપોનું આ ફળ છે એમ માની પોતાની થતી લોકનિંદાને સહન કરી. ધર્મનું રક્ષણ કરનારાઓનું રક્ષણ કરવા દેવતાઓ જીવતા જાગતા હોય છે. શાસનદેવતા તેની સહાયે આવ્યા. તેઓએ ચંપાનગરીના ચારે દ્વાર બંધ કરી દીધાં. દ્વાર તોડવાનો પ્રયત્ન પણ નિષ્ફળ ગયો. નગરમાં હાહાકાર મચી ગયો. ત્યાં આકાશવાણી થઈ “જો કોઈ સતી સ્ત્રી, કાચા સૂતરના તાંતણે આટો ચાળવાની ચારણીથી કૂવામાંથી પાણી કાઢી દરવાજા ઉપર છાંટશે તો જ દરવાજા ઉઘડશે.”
ગામની અનેક સ્ત્રીઓએ પ્રયત્ન કર્યો, પણ નિષ્ફળ. સુભદ્રાએ સાસુ પાસે દ્વાર ઉઘાડવા જવાની આજ્ઞા માંગી. બધા નગરજનોના આશ્ચર્ય વચ્ચે તેણે નવકારનું સ્મરણ કરી ચારણીથી પાણી કાઢ્યું અને ત્રણ ત્રણ દરવાજે છાંટ્યું. દરવાજા ખૂલી ગયા. ચોથો દરવાજો ખોલવા બીજા કોઈને આવવું હોય તો આવી શકે એમ કહી બાકી રાખ્યો. આ પ્રસંગથી જૈનધર્મનો - શીલધર્મનો જયજયકાર થયો. આખરે દીક્ષા લઈ તેઓ મોક્ષે ગયાં.
“હે દેવી ! સંકટના સમયમાં પણ આપે જે વીરતા અને ગંભીરતા દાખવી અને કર્મ પ્રત્યેની શ્રદ્ધા સ્થિર રાખી તે અતિ અનુમોદનીય છે. આપના આ ગુણ પ્રત્યે આદર કરી અને પછી એવી વીરતા પ્રાપ્ત થાય તેવી પ્રાર્થના કરીએ.”