________________
ભરફેસર-બાહુબલી સજઝાય
૧૭૫ દોડાવી. યજ્ઞ કરતો શર્થભવ બ્રાહ્મણ તેમને પાટ માટે યોગ્ય જણાયો. તેને પ્રતિબોધ પમાડવા તેમણે પોતાના બે શિષ્યો યજ્ઞસ્થળે મોકલ્યા. તેઓ ત્યાં જઈ બોલ્યા “કહો છમો છું તત્ત્વ ન જ્ઞાયતે પુનઃ'
શäભવ એ સાંભળી વિચારમાં પડ્યા કે, “જૈન મુનિઓ અસત્ય બોલે નહિ', છતાં આ યજ્ઞને તેઓએ તત્ત્વ વિનાનો માત્ર કષ્ટરૂપ કહ્યો તો મારે તત્ત્વ સમજવું જોઈએ” એથી શસ્ત્ર ઉગામીને યાજ્ઞિકને કહ્યું, “તત્ત્વ શું છે ? તે સત્ય કહો મરણના ભયે યાજ્ઞિકે યજ્ઞસ્તંભ નીચે સ્થાપેલી શ્રી શાન્તિનાથપ્રભુની પ્રતિમા બતાવી અને કહ્યું, “આ પ્રતિમાના પ્રભાવે યજ્ઞનાં વિઘ્નો ટળે છે, યજ્ઞનો મહિમા નથી.” તેથી સત્યના પક્ષપાતી શ્રી શય્યભવજી તુરંત ઉદ્યાનમાં પહોંચ્યા, પ્રભવસ્વામીને વિનયપૂર્વક તત્ત્વ સમજાવવા પ્રાર્થના કરી. પ્રભવસ્વામીએ સાધુધર્મ જ શુદ્ધ આત્મ-તત્ત્વને પામવાનો ઉપાય છે એમ જણાવ્યું. તત્ત્વપ્રાપ્તિની ખેવનાથી તેમણે તે જ સમયે સગર્ભા સ્ત્રીનો ત્યાગ કરી સાધુધર્મ સ્વીકાર્યો. ચૌદ પૂર્વનો અભ્યાસ કર્યો. વર્ષો બાદ જ્યારે તેમનો પુત્ર મનક તેમને શોધતો શોધતો તેમની પાસે આવ્યો ત્યારે પુત્રની મમતાને ક્યાંય આડે આવવા દીધા વિના તેની હિતચિંતા કરી, શ્રી દશવૈકાલિકસૂત્રની રચના કરી.
“ઘન્ય છે આ આચાર્યને કે, જે પોતાના પુત્રની સુખચિંતા ન કરતો હિતચિંતા કરી સ્વ-પર સૌનું કલ્યાણ કર્યું. આવા મુનિવરોને વંદન કરી, આપણા હૃદયમાં પણ સર્વજન હિત. ચિંતાનો ગુણ પ્રગટે તેવી પ્રાર્થના કરીએ.” ધરૂ. મેડમારો મ - અને શ્રી મેઘકુમાર
એક હાથીને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું. તેને યાદ આવ્યું કે, પોતે ગયા ભવમાં દાવાનળથી ભાગતાં અનેક પીડાઓ ભોગવી મૃત્યુ પામ્યો હતો. તેથી તેણે આ ભવમાં દાવનળથી બચવા એક ચોખ્ખું મેદાન બનાવ્યું. એક વખત જંગલમાં દાવાનળ જોઈને ભય પામી તે પેલા સુરક્ષિત મેદાનમાં આવ્યો, પણ ત્યાં તો પહેલેથી ઘણાં બધાં પ્રાણીઓ આવી ગયાં હતાં. છતાં આ હાથીને વિચાર ન આવ્યો કે, “મારી જગ્યામાં આ બધાં આવી ગયાં- મારા માટે જગ્યા પણ ન રાખી...”
ઉદારદિલ એ હાથી જેમ તેમ જગ્યા મેળવી ત્યાં ઊભો રહ્યો. થોડીવારે તેણે ખંજવાળ આવતા એક પગ સહેજ ઊંચો કર્યો, ત્યાં તો એક સસલું તેના પગની નીચે