________________
૧૭૨
સૂત્રસંવેદના-૫
પત્થર જેવા દૃઢપ્રહારીના હૃદયમાં પણ કરુણા પ્રગટી. ત્યાં તો બ્રાહ્મણના બીજા બાળકો પણ હા પિતાજી ! હા માતાજી ! કરતાં કરુણ વિલાપ કરવા લાગ્યા. આ જોઈ દઢપ્રહારીને થયું કે, નિર્દય બની મેં આ બ્રાહ્મણ દંપતીનો ઘાત કર્યો હવે બિચારા આ બાળકોનું શું થશે ? આ ક્રૂરકર્મ હવે મને દુર્ગતિમાં ખેંચી જશે. પશ્ચાત્તાપ અને પાપનો ભાર લઈ તેઓ ત્યાંથી ભાગ્યાં. માર્ગમાં એમને એક મુનિવર મળ્યા. મુનિને નમીને દૃઢપ્રહારીએ પાપનો પશ્ચાત્તાપ કર્યો અને દ્રવિત હૃદયે પોતાનો ઉદ્ધાર કરવા આજીજી ભરી વિનંતી કરી. ધ્યાન પારીને મહાત્માએ કહ્યું કે- “સાધુધર્મનું સુંદર પાલન કરશો તો આ પાપથી છૂટી શક્શો દઢપ્રહારીએ તે વાત તરત જ સ્વીકારી લીધી અને મહાપ્રતિજ્ઞા કરી કે “જે દિવસે મને મારું પાપ યાદ આવે અથવા કોઈ યાદ કરાવે તે દિવસે ભોજન નહિ કરું અને ક્ષમા ધારણ કરી મેં જે દેશમાં ઘોર હિંસાચાર કર્યો હતો ત્યાં જ વિચારીશ' એવી પ્રતિજ્ઞા કરી. તેમને જોઈ લોકો દંભી, મહાપાપી કહીને તેમનો તિરસ્કાર કરવા લાગ્યા. તેમને ગાળો આપવા લાગ્યા, કોઈ પ્રતિકાર નથી થતો તેમ જાણી માટીના ઢેફાં માર્યા, પથ્થર માર્યા, લાકડીઓનો માર માર્યો. શુભ ભાવના ભાવતાં મુનિએ સમતાભાવે બધું સહન કર્યું. ક્યારે પણ પોતાનો બચાવ ન કર્યો, કોઈ નબળો વિચાર ન કર્યો. તે ચિંતનના પ્રભાવે ધર્મધ્યાન અને શુક્લધ્યાન પ્રગટ્યું. કર્મનો ક્ષય થયો અને તેમનો આત્મા નિર્મળ બન્યો.
“હે મહાત્મા ! આયે પાપનો તીવ્ર પશ્ચાત્તાપ કર્યો, તે પાપને નાબુદ કરવા પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિને સહર્ષ સ્વીકારી, તેમાં સમતા કેળવી કેવળજ્ઞાન પણ મેળવ્યું. આપના ચરણો શિર ઝૂકાવી એટલી પ્રાર્થના કરું છું કે, હું પણ આવી પડેલ પ્રતિકૂળ પરિસ્થિતિમાં
આપની જેમ જ પ્રશાન્ત રહી શકું.” ૧૦. સિક્વંસ - શ્રી શ્રેયાંસકુમાર
યુગાદિનાથ ઋષભદેવ પ્રભુ નિર્દોષ ભિક્ષા માટે એક વર્ષથી ફરી રહ્યા હતા, પરંતુ સાધુને શું કલ્યું અને શું ન કલ્પે તેનું જ્ઞાન ન હોવાને કારણે, આપવાનો ખૂબ ભાવ હોવા છતાં પ્રજાજન શુદ્ધ આહારથી પ્રભુને પારણું કરાવી શકતા નહોતા.
આવા સમયમાં એક દિવસ પ્રભુના પ્રપૌત્ર શ્રેયાંસકુમારને સ્વપ્ન આવ્યું કે, મેં અમૃતથી મેરુપર્વતને ધોઈ તેને ઉજળો કર્યો, સ્વપ્નની ફળશ્રુતિરૂપે જાણે પ્રભુ