________________
ભરડેસર-બાહુબલી સજઝાય
૧૪૭
મુનિએ કર્મનો નાશ કરવાનો પ્રયત્ન આદર્યો. જોગાનુજોગ બન્ને સાથે સફળ થયા. સુકોશલજીનો સદા માટેનો શરીરનો સંગ છૂટી ગયો, કર્મના બંધનથી છૂટી તેઓ પરમાનંદને માણવા મોક્ષે પહોંચી ગયા.
“મરણાંત ઉપસર્ગમાં પણ સમતા રાખનારા આવા મહામુનિનાં ચરણોમાં મસ્તક નમાવી શ્રેષ્ઠ સમતાના સ્વામી
બનવાનું બળ માંગીએ.” ૨૬. કુંદરિયો - પુંડરિકમુનિ પુંડરિક-કંડરિક બે ભાઈઓ હતા. એક જ દિવસની સંયમની આરાધના કરી એક સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનમાં ગયા. જ્યારે બીજા સંયમની વિરાધના કરી સાતમી નરકે ગયા.
અનુકૂળતાનો રાગ, નિમિત્તની અસર અને કર્મની ગહન ગતિ વગેરે જીવની કેવી પાયમાલી સર્જી શકે છે તે આ બે ભાઈઓના જીવન પરથી વિચારવાનું છે અને આપણે આપણા જીવનમાં સાવધાન થવાનું છે.
શ્રી પુંડરિકને પિતાની સાથે દીક્ષા લેવાની ભાવના હોવા છતાં નાનાભાઈ કંડરિકની તીવ્ર ભાવના જાણી; તેમણે તેને દીક્ષાની સહર્ષ અનુમતિ આપી અને પોતે અનાસક્ત ભાવે રાજ્યનું પાલન કર્યું. કેવી ઉદારતા ! કેવું ઔચિત્ય !
હજાર વર્ષના સંયમ પછી એકદા કંડરિક મુનિનું શરીર રોગગ્રસ્ત બન્યું. ત્યારે ભક્તિસભર પુંડરિક રાજાએ તેમનો યોગ્ય ઉપચાર કરવા તેમને પોતાની વાહનશાળામાં રાખ્યા. યોગ્ય અને અનુકૂળ આહારાદિથી કંડરિકજીના શરીરમાંથી રોગ તો ચાલ્યો ગયો, પણ સંયમમાં શિથિલતા આવી ગઈ. યોગમાર્ગમાંથી મન ઊઠી ગયું અને ભોગની ભૂખ પ્રજવલિત થઈ. પુંડરિકજીએ તેઓને ઘણું સમજાવ્યા પણ કંડરિક મુક્તિ ન માન્યા. વિરક્ત પુંડરિકજીએ તેમને રાજપાટ સોંપ્યાં. પોતાનું રાજલિંગ તેમને આપી અને તેમનું સંયમલિંગ પોતે ગ્રહણ કરી તેઓ ભાવથી સંયમી બન્યા.
બે ભાઈઓ જુદી જુદી દિશામાં ચાલી નીકળ્યા. કંડરિક આહારની લોલુપતાથી અતિ માત્રામાં ભોજન કર્યું. બીજા દિવસે અપચા આદિના કારણે કંડરિકજી આહારની આસક્તિ અને રૌદ્રધ્યાનના કારણે મરી, ભયંકર દુ:ખોના સ્થાનભૂત સાતમી નરકમાં ગયા. જ્યારે શ્રી પુંડરિકજી સંયમ પ્રાપ્તિના શુભ ભાવરૂપ શુભ : ધ્યાનમાં મરી, ભૌતિક સુખની પરાકાષ્ઠાવાળા અનુત્તર વિમાનમાં ગયા.