________________
૧૧૫
લઘુ શાંતિ સ્તવ સૂત્ર ચિંતામણિ કે કલ્પવૃક્ષ માંગ્યા પછી આપે છે; જ્યારે જૈન શાસનના આરાધકને વણમાંગ્યા ભૌતિક સુખો પ્રાપ્ત થાય છે. કલ્પવૃક્ષ કે ચિંતામણિ રત્ન મર્યાદિત સુખ આપે છે, જ્યારે જૈનશાસનની સાધના અમર્યાદિત સુખ આપે છે. વળી, ચિંતામણી આદિની તાકાત માત્ર ભૌતિક સુખ આપવાની છે; જ્યારે જૈનશાસન દુનિયાના શ્રેષ્ઠ ગણાતા ભૌતિક સુખો સાથે આધ્યા મેક સુખ પણ આપે છે. અનંત જ્ઞાનાદિ ગુણ સંપત્તિ કે પરમ આનંદસ્વરૂપ મોક્ષ ૨ા ની આરાધનાથી જ પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. આથી જ જૈનશાસન સર્વ કલ્યાણ કહેવાય છે.
પ્રધાનં સર્વધર્મા પામ્ - (જૈનધર્મ) ર. માં પ્રધાન છે.
આ જગતમાં અનેક પ્રકારના ધર્મો છે. તેમાંના ઘણા ધર્મો અન્ય જીવોને સુખી કરવા અહિંસા આદિની વાતો પણ કરે છે; પરંતુ જે જીવોની હિંસાથી બચી અહિંસા ધર્મનું પાલન કરવાનું છે; તે જીવો વિષયક સૂક્ષ્મ જ્ઞાન, નાનામાં નાના જીવોની ઓળખ, તેમને થતી વેદના અને સંવેદનાની સ્પષ્ટ સમજ તથા તેઓને માત્ર અલ્પકાળ માટે નહિ, પરંતુ દીર્ઘકાળ માટે પીડા મુક્ત કરવાના ઉપાયો જેવા જૈન ગ્રંથોમાં વર્ણવ્યા છે તેવા અન્યત્ર ક્યાંય વર્ણવ્યા નથી.
જૈનશાસનમાં માત્ર બાહ્ય દુઃખો કે બાહ્ય પીડાઓથી મુક્ત થવાના ઉપાયો નથી જણાવ્યા; પરંતુ બાહ્ય પીડાના કારણભૂત પ્રતિક્ષણ પરેશાન કરતાં રાગાદિ દોષોની સૂક્ષ્મ સમજ અને આ દોષોને સમૂળ નાશ કરવાના ઉપાયો પણ જણાવ્યા છે જે જૈનશાસનની વિરલ વિશિષ્ટતા છે.
આત્મા, પુણ્ય, પાપ, પરલોક આદિ તત્ત્વોની વાતો ઘણાં ધર્મશાસ્ત્રોમાં જોવા મળે છે; પરંતુ જૈન ગ્રંથોમાં જે રીતે તેની રજૂઆત કરી છે, યુક્તિ-પ્રયુક્તિઓ દ્વારા તેની જે સિદ્ધિ કરી છે અને આત્મશુદ્ધિના જે ઉપાયો વર્ણવ્યા છે તે જોતાં જ તે સર્વશ્રેષ્ઠ કક્ષાના છે તેમ જણાઈ આવે છે. તેના જ કારણે સાધક તેના ઊંડાણ સુધી સહજતાથી પહોંચી શકે છે.
સર્વજ્ઞ, સર્વદર્શી અરિહંત પરમાત્માએ બતાવેલો આ એક ધર્મ એવો છે જેના સિદ્ધાંતોમાં પૂર્વાપર ક્યાંય વિરોધ જોવા મળતો નથી. સિદ્ધાંતો રજૂ કરવા તે એક વસ્તુ છે અને સિદ્ધાંતોને અનુરૂપ આચરણાઓ બતાવવી તે બીજી વસ્તુ છે. જૈનશાસને અહિંસાના અને આત્મિક સુખના ઊંચામાં ઊંચા સિદ્ધાંતો રજૂ કરવાની સાથે તે સિદ્ધાંતોને પુષ્ટ કરે, અને પ્રેક્ટિકલ (Practical) જીવનમાં તેને જીવી શકાય તેવો ક્રિયા માર્ગ પણ બતાવ્યો છે. જૈનશાસને બતાવેલી સૂક્ષ્મ આચાર