________________
૨૦૦
સૂત્ર સંવેદના
કરવી જોઈએ. આવી સ્થાપના કરવા માટે બાજોઠ આદિ ઉચ્ચ આસન પર અક્ષ, વરાટક કે ધાર્મિક પુસ્તક કે જપમાલા આદિ મૂકીને તેમાં ગુરુપદની ભાવના ભાવવી. તે માટે સ્થાપના-મુદ્રાથી જમણો હાથ તેની સન્મુખ રાખીને તથા ડાબા હાથમાં મુહપત્તિ ધારણ કરી, તે મુખ આગળ રાખીને પ્રથમ મંગલરૂપે નમસ્કારમંત્રનો પાઠ બોલવો. પછી પંચિંદિયસૂત્ર બોલવું. આ રીતે વિધિ અનુસાર ભાવાચાર્યને જેમાં સ્થાપવામાં આવે, તેને સ્થાપનાચાર્ય કહેવાય છે અને ત્યાર પછી જે જે આદેશો કે, અનુજ્ઞાઓ લેવાની હોય છે, તે તે તેમની પાસેથી જ લેવામાં આવે છે. ગુરુમહારાજના સ્થાપનાચાર્ય હોય તો, આ વિધિ કરવાની આવશ્યકતા નથી. પરંતુ સ્થાપનાચાર્ય એવી રીતે મૂકેલા હોવા જોઈએ કે, તેમની અને સાધકની વચ્ચે ક્રિયા કરતી વખતે મનુષ્ય કે તિર્યંચની આડ ન પડે. ૨. એક ખમાસમણ દઈને ઉભા થઈને ઇરિયાવહિયંત્ર, તસ્સ ઉત્તરી),
અન્નત્થ૦, કહી ચંદેસુ નિમ્મલયરા સુધીના એક લોગસ્સનો (ન આવડે તો ચાર નવકારનો) કાઉસ્સગ કરવો, કાઉસ્સગ પારીને (નમો અરિહંતાણં
કહીને) પ્રગટ લોગસ્સ સૂત્ર બોલવું. , સામાયિક કરતાં પહેલાં સૌ પ્રથમ હિંસાદિ પાપોથી આત્માને શુદ્ધ કરવો જરૂરી હોઈ, હિંસાદિ પાપોના આલોચન અને પ્રતિક્રમણ માટે ગુરુને વંદન કરવાપૂર્વક આદેશ માંગવાનો છે. તે માટે પ્રથમ ગુરુને ખમાસમણ સૂત્ર વડે વંદન કરવાના હેતુથી ઉભા થઈને - इच्छामि खमासमणो ! वंदिउं जावणिजाए निसीहिआए.
એટલા પદો બોલીને પછી ચરવળાથી ભૂમિને પ્રમાર્જીને તથા સંડાસાનું (હાથ-પગ વગેરેના સાંધાના સ્થાનોનું) પ્રમાર્જન કરી નીચે નમતાં મસ્તક - બે હાથ - બે જાનુ એ પ્રમાણે પાંચ અંગો ભેગા કરીને ભૂમિને સ્પર્શ કરવા પૂર્વક Oણ વંલામ બોલવાનું છે. ગુરુને આ પ્રમાણે વંદન કર્યા પછી પુનઃ ઉભા થઈને ગુરુને પૂછાય છે કે – इच्छाकारेण संदिसह भगवन् ! इरियावहियं पडिकमामि ? . હે ભગવનું ! સ્વેચ્છાથી આજ્ઞા આપો. હું ઈર્યાપથિકી પ્રતિક્રમણ કરું ? ગુરુ કહે - “પશ્ચિમેદ' તું પ્રતિક્રમણ કર. તે પછી ગુરુને છં = ઇચ્છું છું.