________________
૧૫૦
સૂત્ર સંવેદના
. (ઈન્દ્ર) રાજકુળની પૂજા કરી. તેથી વાસુપૂજ્ય' અથવા વસુપૂજ્ય રાજાના પુત્ર માટે વાસુપૂજ્ય કહેવાયા, એ વિશેષ અર્થ.
૧૩. વિમ0 : “વિ' એટલે ગયો છે, મલ (મેલ) જેઓનો તે વિમ0 અથવા વિમળ (નિર્મળ) જ્ઞાનાદિ ગુણો છે, જેઓને તે “વિમત્ર એ સામાન્ય અર્થ તથા ગર્ભના પ્રભાવે ભગવંતની માતાની મતિ તથા શરીર વિમળ (નિર્મળ) થયાં. માટે “વિમલ' નામ રાખ્યું, એ વિશેષાર્થ.
૧૪. અનન્ત : અનંત કર્મોનો જેઓએ વિજય કર્યો તે “અનંતન અથવા અનંતજ્ઞાનાદિ ગુણોથી જે જયવંતા છે તે “અનંતન' એ સામાન્ય અર્થ અને ભગવંત ગર્ભમાં હતા ત્યારે માતાએ અનંત10 રત્નોની માળા સ્વપ્નમાં દેખી માટે ‘નંત' અને ત્રણ ભવનમાં જયવંતા છે, માટે “નિ' એમ અનંત+જિતુ એટલે અનંતજિત', એ વિશેષ અર્થ. ભીમસેનને બદલે જેમ ભીમ કહેવાય છે તેમ અહીં “અનંતજિને બદલે “અનંત' નામ સમજવું.
૧૫. થર્ન : દુર્ગતિમાં પડતા જીવોને ધારણ કરે (બચાવે) તે “ધર્મજીએ સામાન્ય અર્થ અને ભગવંત ગર્ભમાં આવ્યા ત્યારથી માતા દાનાદિ ધર્મમાં ઉદ્યમી થયાં, માટે “ધર્મ', નામ રાખ્યું, એ વિશેષ અર્થ જાણવો.
૧૯. શનિ : ભગવંતને શાંતિનો યોંગ હોવાથી અથવા પોતે શાંતિરૂપ હોવાથી અને તે તે પ્રકારે શાન્તિ કરનારા હોવાથી “શક્તિ' એ સામાન્ય અર્થ અને ગર્ભના મહિમાથી દેશમાં મરકીના રોગની શાન્તિ થવાથી નામ “શાન્તિ રાખ્યું, એ વિશેષ અર્થ.
9. કોઈ એક મંદિરમાં કોઈ એક પતિ-પત્ની સૂતાં હતાં, ત્યારે એક વ્યંતરી તે પુરુષનું સુંદર રૂપ દેખી, મોહથી પોતાનું રૂપ તેની સ્ત્રી સમાન બનાવી બાજુમાં સૂઈ ગઈ. સવારે તે બન્નેને પતિ માટે તકરાર થઈ.બન્નેનાં સરખાં રૂપ હોવાથી પતિ સાચી પત્નીને ઓળખી શક્યો નહિ. આખરે તેઓ રાજસભામાં ન્યાય માટે ગયાં, પણ ત્યાં કોઈ ન્યાય આપી શક્યું નહિ, ત્યારે ભગવંતની માતાએ ન્યાય આપ્યો કે - જે દૂર ઉભા રહી પોતાના હાથથી પતિને સ્પર્શ કરે તે સાચી સ્ત્રી જાણવી. એ હુકમથી વ્યંતરીએ દૈવી શક્તિથી પોતાનો હાથ લાંબો કરી પેલા પુરુષને સ્પર્શ કરવાથી તેને વ્યંતરી સમજી હાંકી મૂકી અને સાચી સ્ત્રીને પતિ સોંપ્યો.ગર્ભના પ્રભાવથી આવી વિમળ બુદ્ધિ પ્રગટી માટે “વિમળ' નામ રાખ્યું. 10. ગર્ભના મહિમાથી માતાએ આકાશમાં “અનંત' એટલે અંત (ખેડા) વિનાનું અર્થાતું મોટું ચક્ર
દેખાવાથી “અનંત' નામ રાખ્યું, એમ પણ જણાવેલું છે.