Page Text
________________
१४८
પદર્શન इति । परोक्षे त्वन्तःकरणत्रयस्य ब्राह्येन्द्रियवर्ज वृत्तिरित्याह- ‘अष्टे त्रयस्य तत्पूर्विका' । अन्तःकरणस्य युगपत् क्रमेण च वृत्तिदृष्टपूर्विकेति...। सां० त०
कौ० ३० । ५3 क्रमशश्च तस्य निर्दिष्टा । तस्येति चतुष्टयमपि सम्बध्यते । चशब्दोऽवधारणार्थः ।
क्रमश एवेत्यर्थः । क्रमश एव हि बाह्यान्तःकरणवृत्त्योरेकार्थनिपातः । दृष्टे तथाऽप्यदृष्टे क्रमशः एव चतुष्टयस्य वृत्तिः ।...त्रयस्य तत्पूर्विका वृत्तिः । न तावद् बुद्धयहकारमनसां साक्षाद् बाह्यार्थग्रहणसामर्थ्यमस्ति, अन्तःकरणानुपपत्तिप्रसङ्गात्, श्रोत्रादिवैयर्थ्यप्रसङ्गात्, द्वारिद्वारभाचव्याघाताच्च । तस्मात् पूर्वं श्रोत्रादीनामर्थसम्बन्धोऽस्ति । मेघस्तनितादावप्यवश्यमेतदभ्युपगन्तव्यम् । पश्चात्तु तवृत्त्युपनिपातादन्तःकरणस्येत्यस्ति क्रमोऽत्रापि । तत्र यदुक्तम् 'मेघस्तनितादीषु क्रमाननुगते युगपच्चतुष्टयस्य वृत्तिः' इत्येतदयुक्तम् ।...अस्य दृष्टे वर्तमाने युगपवृत्तिः पूर्वाचार्यैर्निदिष्टा, आचार्येण तु क्रमेणेत्यर्थः । अदृष्टेऽतीतादावपि क्रमशश्च क्रमेणैव, यतस्त्रयान्तःकरणस्य तत्पूर्विका बाह्येन्द्रियपूर्विका वृत्तिः । यदा यथाऽनुभवस्तथा संस्कारः, यथा च संस्कारस्तथा स्मृतिरित्येवं वृत्तिर्बाह्येन्द्रियपूर्विकेति । युक्तिदी०
३० । ५४ अक्रमशश्च रात्रौ विद्युदालोके व्याघ्रं दृष्ट्वा झटित्यपसरति तत्र चतुर्णामेकदा
वृत्तिः । यद्यपि वृत्तीनामेकदाऽस्म्भवात् तत्राप्युत्पलदलशतपत्रव्यतिभेदवदवभासनादक्रम
इत्युक्तम् । अनिरुद्धवृत्ति, सां० सू० २.३२ । । ५५ एवमेषा युगपच्चतुष्टस्य वृत्तिः । किञ्च, अन्यत् क्रमशश्च तस्य निर्दिष्टा । माठर
सां० का० ३० । ५६ युगपच्चतुष्टयस्य बुद्ध्यहङ्कारमनसामेकैकेन्द्रियसम्बन्धे सति चतुष्टयं भवति...किश्य
क्रमशश्च तस्य निर्दिष्टा । तस्येति चतुष्टयस्य क्रमशश्च वृत्तिर्भवति । गौडपाद
सां० का० ३० । ५७ क्रमशोऽक्रमशश्चेन्द्रियवृत्तिः । सां० सू० २.३२ । ५८ सां० प्र० भा० २.३२ ।।
| SR No. | 005833 |
| Book Title | Shaddarshan Part 01 Sankhya Yog |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nagin J Shah |
| Publisher | University Granthnirman Board |
| Publication Year | 1973 |
| Total Pages | 324 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 24 MB |