________________
મળ્યો બોધ સુખસાજ
હતો. સ્વયં અંગુલિમાલની મા પણ તેને મળવા જતી ન હતી, કારણ કે તેણે નિર્ધારિત કરેલ સંખ્યામાં હવે એક જ . હત્યા બાકી હતી. તેથી તેની માને પણ ડર હતો કે આ તી એવો ક્રૂર છે કે પોતાનો નિર્ણય પૂરો કરવા પોતાની માને પણ મારી નાંખતા નહીં અચકાય.
આવો માણસ ક્ષણમાં રૂપાંતરિત થઈ ગયો. સાહસ તો હતું પણ સાહસ અહંકાર સાથે જોડાયેલું હતું. બુદ્ધ એની દિશા બદલી. બુદ્ધે તેના અહંકારને તોડ્યો. આ જે ઘટના ઘટી - બુદ્ધ દ્વારા બદલવાની, તે સમજવા જેવી છે. બુદ્ધે માત્ર એટલું કાર્ય કર્યું કે તેના અહંકારને તોડ્યો પણ તેના સાહસને રહેવા દીધું. અને આ સાહસે દિશા બદલાતાં અંગુલિમાલને ભિક્ષુ બનાવી દીધો. '
બુદ્ધ જ્યારે પહાડ પાસે ગયા તો લોકોએ તેમને અટકાવ્યા કે આ પહાડ ઉપર નહીં જાઓ. અંગુલિમાલ ખૂબ ક્રૂર છે, પાપી છે. તે સંતોનો પણ વિનય રાખતો નથી. તેણે અનેક સંતો, મુનિઓ, ભિક્ષુઓની પણ હત્યા કરી છે. માટે તે તમને પણ નહીં છોડે. બુદ્ધે કહ્યું, “જો તે આટલી ક્રૂરતા ધરાવે છે તો તેને મારી સર્વાધિક જરૂર છે. આ સાંભળ્યા પછી તો હું અવશ્ય તેની પાસે જઈશ. તેને મારી જરૂર છે. તેનામાં સાહસ છે એટલે તે જરૂર કંઈક કરી શકશે. વળી, મને એ સમજ નથી પડતી કે મારે તેનાથી ડરવું જોઈએ કે તેણે મારાથી ડરવું જોઈએ? તે હત્યારો છે તો હું પણ હત્યારો જ છું ને! તે લોકોના શરીરની હત્યા કરે છે તો હું
૨૨૦
