________________
अवर्मणो मनोऽपत्ये ७|४|५९ ॥
અપત્ય અર્થમાં વિહિત અણ્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા; વર્ષનું નામને છોડીને અન્ય મન્ત્ અન્તવાળા નામના અન્યસ્વરાદિ ભાગનો લોપ થાય છે. સુવાનોઽવત્વમ્ આ અર્થમાં સુવાનનું નામને સોપત્યે ૬-૧-૨૮' થી અણુ પ્રત્યય. ‘નૃષિઃ૦ ૭-૪-૧' થી આદ્યસ્વર ૩ ને વૃદ્ધિ ઔ આદેશ. આ સૂત્રથી અન્યસ્વરાદિ અનુ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ભાવાન આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ સુષામનનું અપત્ય. અવર્મળ કૃતિ વિમ્ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અપત્યાર્થક અન્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા વર્ષનું નામના અન્યસ્વરાદિનો લોપ થતો નથી. તેથી વર્મનો પત્નનું આ અર્થમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ ચવર્મનું નામને અણુ પ્રત્યય. આદ્યસ્વર : ને વૃદ્ધિ આ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી જ્ઞાનર્મળ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-ચક્રવર્માનું અપત્ય. વિનર્મળઃ અહીં ન વમ૦, ૨-૧-૧૧૧૪ થી ઉપાન્ય અ ના લોપનો નિષેધ થયો છે.] ॥૧॥
हितनाम्नो वा ७|४| ६० ॥
અપત્યાર્થમાં વિહિત અણુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો હિતનાબનું નામના અન્યસ્વરાદિનો વિકલ્પથી લોપ થાય છે. હિતનાનોપુત્પન્ આ અર્થમાં હિતનામનુ નામને શોષત્વે ૬-૧-૨૮' થી અ પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧' થી આદ્યસ્વર રૂ ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. આ સૂત્રથી અન્યસ્વરાદિ અનુ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી કૃતનામ: આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી અન્યસ્વરાદિનો લોપ ન થાય ત્યારે હેતનામનઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ—હિતનામાનું અપત્ય. ॥૬૦ની
૩૦૪
