________________
अनोये ये ७|४|५१||
દૂધ પ્રત્યયને છોડીને અન્ય ્ છે આદિમાં જેના એવો પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા અનુ અન્નવાળા નામના અન્યસ્વરાદિ ભાગનો લોપ થતો નથી. સાનિ સાળુઃ, વૈમનિ સાધુઃ અને મૂર્ધનિ ભવઃ આ અર્થમાં સાનન્ અને વૈમનુ નામને તંત્ર સાપો ૭-૧-૧૯′ થી ૫ પ્રત્યય અને મૂર્ધન્ નામને ભવે ૬-૩-૧૨૩' ની સહાયથી વિલિ૦ ૬-૩-૧૨૪' થી ૫ પ્રત્યય. ‘નો૧૬૦ ૭-૪-૬૧ થી પ્રાપ્ત અન્યસ્વરાદિલોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી સાયન્સ, વૈમન્તઃ અને મૂર્ધન્યઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- સામવેદમાં નિપુણ. વેમા [વણકરોની સાળ]માં યોગ્ય. માથા પર થનાર-કેશાદિ, અસ્ત્ય કૃતિ વિષ્ણુ ?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ચ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા અનુ અન્નવાળા નામના અન્યસ્વરાદિ ભાગના લોપનો નિષેધ થતો નથી. તેથી રાજ્ઞો ભાવઃ આ અર્થમાં રાનુ નામને તિરાના ૭૧-૬૦° થી ચશ્ [૫] પ્રત્યય. ભો૫૬૦ ૭-૪-૬૧' થી અન્ય અનુ નો લોપ ઈત્યાદિ કાર્ય થવાથી રામુ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- રાજાનો ભાવ. ॥૧॥
अणि ७|४|५२ ॥
અણુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા અનુ છે અન્તમાં જેના એવા નામના અન્ સ્વરૂપ અન્ત્યસ્વરાદિ ભાગનો લોપ થતો નથી. સુત્વનોઽપત્યનું આ અર્થમાં કતોપત્યે ૬૧-૨૮' થી અણ્ પ્રત્યય. ‘નૃષિઃ૦ ૭-૪-૧' થી આદ્યસ્વર ૩ ને વૃદ્ધિ ઔ આદેશ. નોવ૬૦ ૭-૪-૬૧' થી પ્રાપ્ત અન્ ના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી સૌત્વનઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-સુત્વનનું અપત્ય. ॥૧॥
२९९
