________________
ककुदस्याऽवस्थायाम् ७।३।१६७॥
વય અર્થ ગમ્યમાન હોય તો બહુવ્રીહિસમાસમાં અન્તમાં રહેલા બુલ નામના અન્ય જ્ઞ નો લોપ થાય છે. પૂર્ણ વસ્તુલમસ્ય અને ન સંગાતું ભક્ષ્ય આ વિગ્રહમાં જ્ડ નામની સાથે પૂર્ણ અને ૬ નામને ‘જાર્થ૦ ૩-૧-૨૨' થી બહુવ્રીહિસમાસ. આ સૂત્રથી વલ નામના અન્ય અઁ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પૂર્ણવવું युवा અને અનું વાહઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃપૂર્ણ ખૂંધવાળો યુવાન બળદ. જેને ધૂંધ નથી એવો બાલ બળદ—વાછરડું. [૧૬]
त्रिककुद् गिरौ ७।३।१६८॥
ત્રિ નામથી પરમાં રહેલા વત નામને બહુવ્રીહિસમાસમાં સમાસાર્થ પર્વત હોય તો તુ આદેશનું નિપાતન કરાય છે. નિપાતનના કારણે પર્વતવિશેષમાં જ ઉપર જણાવ્યા મુજબ વવું આદેશનું નિપાતન છે. અન્યથા પર્વતસામાન્યમાં એ ઈષ્ટ હોત તો ત્રે િિી આ પ્રમાણે સૂત્રનું પ્રણયન કર્યું હોત તોપણ ચાલત. શ્રીળિ વસ્તુવાનિ પરૂ આ વિગ્રહમાં પાર્થ ૩-૧-૨૨' થી બહુવ્રીસિમાસ. આ સૂત્રથી વ નામને વ આદેશ વગેરે કાર્ય ककुद् થવાથી ત્રિપુ શિરિ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-ત્રણ કકુદ [ખૂંધ]ના આકારવાળા શિખરવાળો એક પર્વત. ॥૬॥
स्त्रियामूधसो नू ७ | ३ | १६९ ॥
स्न
સ્ત્રીલિંગમાં બહુવ્રીહિસમાસમાં અન્તમાં રહેલા પલૢ નામના અન્ય સ્ ને મૈં આદેશ થાય છે. ′મિવોયોસ્યાઃ આ વિગ્રહમાં ‘૩૬મુ૦ રૂ-૧-૨રૂ' થી બહુવ્રીહિસમાસ. આ સૂત્રથી પત્ ના સ્નેન્ આદેશ. ડોષનું નામને નઃ ૨-૪-૭’ થી થ્રી પ્રત્યય. ‘અનોÆ
२५८
