________________
અને દેશાર્થક રીક્ષા નામને સ્વાર્થમાં મા અને મારે પ્રત્યય થાય छ. ग्रामाद् दूरा दक्षिणा दिग् रमणीया; ग्रामाद् दूरो दक्षिणो देशो रमणीयः मने ग्रामाद् दूरायां दक्षिणस्यां दिशि वासः, ग्रामाद् दूरे दक्षिणे રે વાર આ અર્થમાં સોલા અને રસિક નામને આ સૂત્રથી આ અને ગાદિ પ્રત્યય. વ. ૭-૪-૬૮ થી અન્ય બા અને નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રામા સલા સિગારે એ વાતો વા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ–ગામથી દૂર દક્ષિણ દિશા અને દેશ રમણીય છે. ગામથી દૂર દક્ષિણ દિશા અને દેશમાં વાસ. આ સૂત્રથી માત્ર ગાદિ પ્રત્યયનું વિધાન કર્યું હોત તો આ સૂત્રના વિષયમાં ના લગા) ૭-૨-૧૧૨ થી મા પ્રત્યય થાત. નહિ. તેથી મા પ્રત્યયનું આ સૂત્રથી વિધાન કર્યું છે.] In૨ના
વોરા શર૧૨ાાં
પ્રથમાન તેમ જ સચ્ચન દિશ, દેશ અને કાલ અર્થવાળા ઉત્તર નામને સ્વાર્થમાં મા અને પ્રત્યય વિકલ્પથી થાય છે. ઉત્તર વિ રચા, ઉત્તરો સ્ટેશન વ ચ અને ઉત્તર ત્યાં વિશિ વાસઃ ઉત્તર િરે સા સા વાતઃ આ અર્થમાં ઉત્તર અને ઉત્તર નામને આ સૂત્રથી આ તેમ જ માહિ પ્રત્યય. માત્ર ૭૪-૬૮ થી અન્ય મા અને ગ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ઉત્તર, ઉત્તરાદિ એ વાત વા આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી મા અને નાદિ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે સિળો. ૭-ર-૧૧૭* થી ગત પ્રત્યય અને “આઘા ૭-ર-૧૧૮' થી સાત પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી ઉત્તર, ઉત્તર એ વાત વા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશ – ઉત્તર દિશાદેશ અને કાલ રમણીય છે. ઉત્તર દિશા–દેશ અને કાલમાં વાસ. In૨ા
१४६
