________________
पाण्डो ड्रर्यण् ६।१।११९ ॥
ક્ષત્રિય વાચક નામના સરૂપ રાષ્ટ્ર વાચક પાન્ડુ નામને રાજાર્થમાં અને રાષ્ટ્ર વાચક નામના સરૂપ ક્ષત્રિયવાચક પાટ્ટુ નામને અપત્યાર્થમાં દ્રિ સંશક ચળુ (7) પ્રત્યય થાય છે. પાનૂનાં રાના અને પાણ્ડોપત્યમૂ આ અર્થમાં પાક્કુ નામને આ સૂત્રથી મળુ (5) પ્રત્યય અને તેને દ્રિ સંશા. “હિત્યન્ય૦ ૨-૧-૧૭૪' થી અન્ય ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પાડ્યું: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- પા ુદેશનો રાજા અથવા તેનું અપત્ય. ાળુ પ્રત્યયમાં ણ્ અનુબન્ધ વૃદ્ધિનું નિમિત્ત છે. વૃદ્ધિનિમિત્તક કુંવત્ ભાવના નિષેધ માટે તે અનુબન્ધનું અહીં ઉપાદન છે. તેથી પાડ્યા માર્ય: અહીં સૂ. નં. ‘રૂ-૨-બ’ થી કુંવાવનો નિષેધ થયો
||99o||
છે.
शकादिभ्यो द्रे लुप् ६।१।१.२०॥
શાવિ ગણપાઠમાંનાંશ વગેરે (પ્રયોગથી ગમ્ય) નામથી પરમાં રહેલા ત્રિ સંશક પ્રત્યયનો સ્તુપુ -લોપ થાય છે. શાનાં રાના શસ્થાપત્યનું આ અર્થમાં તેમ જ યવનાનાં રાના યવનસ્થાપત્યમ્ આ અર્થમાં શરુ અને યવન નામને અનુક્રમે ‘પુરુમાધ૦ ૬-૬-૧૧૬' થી ત્રિ સંશક ગણ્ અને ‘રાષ્ટ્ર - ક્ષત્રિયા૦ ૬-૬-૧૧૪' થી ઞગ્ (દ્રિ સંજ્ઞક) પ્રત્યય. આ સૂત્રથી अण् અને ઞઞ પ્રત્યયનો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી શ: અને યવન: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- શદેશનો રાજા અથવા તેનું અપત્ય. યવનદેશનો રાજા અથવા તેનું અપત્ય. ૧૨૦॥
તે
૬૨
