________________
चटकाणैरः, स्त्रियां तु लुप् ६।१।७९॥
વટ નામને (નામપ્રહને તિવિશિષ્ટ પ્રહાનું આ ન્યાયથી વટવી નામને પણ) અપત્યમાત્ર અર્થમાં છર () પ્રત્યય થાય છે, અને સ્ત્રી સ્વરૂપ અપત્યાર્થમાં તે ઔર પ્રત્યયનો લોપ થાય છે. વટસ્થ (વાયા વા) પત્યમ્ પુમાનું આ અર્થમાં વટ નામને આ સૂત્રથી પ્રત્યય. આદ્ય સ્વર માં ને “વૃધિ.૦ ૭-૪-૧' થી વૃદ્ધ ના આદેશ. ‘અવળું, ૭-૪-૬૮' થી અન્ય ૩ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી વાર: આવો પ્રયોગ થાય છે. વટસ્યા (વટછાયા વા) 5 પત્યનિ ત્રિવ: આ અર્થમાં વટા નામને સ્ત્રી અપત્યાર્થમાં આ સૂત્રથી પ્રત્યય અને તેનો લોપ. વટવા નામને સ્ત્રીલિગમાં લાતું ર-૪-૧૮' થી સાપુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વટવા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ - ચટકનું (અથવા ચટકાનું પણ) અંપત્ય. ચટક (અથવા ચટકા) ના સ્ત્રી સ્વરૂપ અપત્યો. સૂત્રમાં ત્રિય તુ તુ ના સ્થાને સ્ત્રિયામ્ આ પ્રમાણેના નિર્દેશથી પણ કાર્ય સિદ્ધ થાત. પરતુ પૈર ભિન્ન પ્રત્યાયનો બાધ કરવા જોર નું વિધાન કરી ઉપર જણાવ્યા મુજબ લુપુનું વિધાન કર્યું છે. અન્યથા સ્ત્રી અપત્યમાં ઔર ભિન્ન પ્રત્યય થાત-એ સમજી શકાય છે. I૭૨I
क्षुद्राभ्य एरण वा ६।१।८०॥
આંખ વગેરે અગથી હીન અથવા અનિયત પુરુષ - પતિવાળી સ્ત્રીને શુદ્ર કહેવાય છે. સુત્રાર્થક સ્ત્રીલિગનામને અપત્યાર્થમાં ફરજૂ પ્રત્યય વિકલ્પથી થાય છે. છાયા સપત્યમ્ અને હાસ્યા પત્યનું આ અર્થમાં શાળા અને રાણી નામને આ સૂત્રથી 9 (ર) પ્રત્યય. અવળું, ૭-૪-૬૮' થી અન્ય અને નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી
