________________
અન્ય રૂ નો લોપ. ‘સળગે૦ ૨-૪-૨૦’ થી ી પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી શાવતીજી અને યાલ્ટીની આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ-શક્તિનામનું હથિયાર છે જેણીનું તે. લાકડી છે હથિયાર જેણીનું તે. ।।૬૪॥ .
વેતિથ્યઃ ૬૪૬૧
રૂઢિ ગણપાઠમાંનાં પ્રથમાન્ત વૃષ્ટિ વગેરે નામને; પ્રથમાન્ત પદાર્થ રૂષ્ટિ વગેરે પ્રહરણ હોય તો ષઠ્યર્થમાં ટીળુ () પ્રત્યય વિકલ્પથી થાય છે. રૂષ્ટિ: પ્રહરમસ્યાઃ અને રૂપા પ્રહરળમસ્ય આ અર્થમાં ષ્ટિ નામને અને ′′ નામને આ સૂત્રથી ટીણ્ પ્રત્યય. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ટીબ્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ‘પ્રહળમ્ ૬-૪-૬૨’ થી ફળ્ પ્રત્યય. બંન્ને સ્થાને ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આઘસ્વર રૂ અને ફ્ ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. ‘ગવર્ષે ૭-૪-૬૮' થી અન્ય રૂ અને ઞ નો લોપ. પેલ્ટી અને પેષ્ટિ નામને ‘ગળગે૦ ૨-૪-૨૦’ થી ી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી પેન્ટી અને પેલ્ટિી; તેમ જ તેણીઃ અને ષિઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- ઈષ્ટિ છે પ્રહરણ જેણીનું તે. હળ છે પ્રહરણ જેનું તે. IIFćII
નાસ્તિ ડઽસ્તિવઃ- સૃષ્ટિનું ૬/૪/૬૬/
પ્રથમાન્ત નાસ્તિ ગત્તિ અને વિષ્ટ શબ્દને ષછ્યર્થમાં ફણ્ પ્રત્યયના વિધાનથી નાસ્તિ ગત્તિળ અને વૈષ્ટિ નામનું નિાતન કરાય છે. નાસ્તિ परलोकः पुण्यं पापं वेति मतिरस्य; अस्ति परलोकः पुण्यं पापं वेति मतिरस्य અને વિષ્ટ (વૈવં) પ્રમાળમિતિ મતિરસ્ય આ અર્થમાં નાસ્તિ ગતિ અને વિષ્ટ શબ્દને આ સૂત્રથી ફળ્ પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિઃ૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્યસ્વર રૂ ને વૃદ્ધિ છે આદેશ. ‘વર્ષે૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય રૂ અને ઞ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી નાસ્તિષ: ઞાતિજઃ અને નૈષ્ટિદઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃપરલોકાદિને નહિ માનનાર. પરલોકાદિને માનનાર. ભાગ્યને પ્રમાણ માનનાર.
૨૬૩
