________________
તથા ઉપર જણાવ્યા મુજબ TM પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી મત્ર: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-માદ (મદ્દ દેશનો રાજા અથવા મદ્ર નું અપત્ય) નો સેવક . ઉપર જણાવ્યા મુજબ પાડ્યે મતિ આ અર્થમાં પાડ્વ નામને; (વાજૂનાં રાખા પાડોપત્યું વા આ અર્થમાં પાજુ નામને ‘પાણ્ડોર્વણ્ દ્દ-9-995’ થી વિહિત દ્રિ સંશક ડ્વદ્ પ્રત્યયાન્ત નામને) આ સૂત્રની સહાયથી પાડુ આદેશ તથા ‘વિષયમ્સ: ૬-૩-૪૯’ થી બગ્ પ્રત્યય. ‘અસ્વય૦ ૭-૪-૭૦' થી ૩ ને વ્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પાડવઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-પાણ્ય (પાડુ દેશનો રાજા અથવા પાક્કુ નું અપત્ય) નો સેવક.
=
સહપાવિતિ વિમ્ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્વિ પ્રત્યયાન્ત સરૂપ જ રાષ્ટ્ર-ક્ષત્રિયાર્થક દ્વિતીયાન્ત નામને ‘મતિ’ અર્થમાં બધું (પ્રકૃતિપ્રત્યય) રાષ્ટ્રની જેમ થાય છે. તેથી પીવાનું મતિ આ અર્થમાં પૌરવ નામને, (પુોપત્લાનિ આ અર્થમાં અસરૂપ પુરુ નામને ‘ગુરુ-મોંઘ૦ ૬-૧-૧૬૬′ થી વિહિત વ્રિ સંશક અબૂ પ્રત્યયાન્ત નામને) ‘ક્ષતિ ૬-૩-૨૦૪’ ની સહાયથી ‘તોષીયઃ ૬-૨-૩૨’ થી ફ્ય પ્રત્યય. ‘ગવ′′૦ ૭-૪-૬૮' થી અન્ય મૈં નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી પૌવીયમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં દ્વિ સંશક પ્રત્યય સરૂપ ક્ષત્રિયવાચક નામથી વિહિત ન હોવાથી આ સૂત્રથી રાષ્ટ્રની જેમ બધું કાર્ય થતું નથી. અર્થ-પુરુના અપત્યોનો સેવક. અહીં પ્રક્રિયાન્તર્ગત તે તે સૂત્રોનો અર્થ વિચારવાથી આ સૂત્રાર્થ સ્પષ્ટ પણે સમજાશે. ૨૦૧
टस्तुल्यदिशि ६।३।२१०॥
તૃતીયાન્ત નામને તુલ્ય (એક સમાન) દિશા અર્થમાં યથાવિહિત ગળુ વગેરે પ્રત્યય થાય છે. સુવાના (‘સહાર્યે ૨-૨-૪૫’ થી તૃતીયા) વિષ્ઠ આ અર્થમાં સુવામન્ નામને આ સૂત્રની સહાયથી ‘પ્રાક્ નિ ૬-૧-૧૩’ થી લગ્ પ્રત્યય. ‘વૃત્તિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્ય સ્વર ૩ ને વૃદ્ધિ બૌ આદેશ. સૌવામન નામને ‘અળગે૦ ૨-૪-૨૦’ થી છીપ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી સૌવામની વિદ્યુત્ - આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ-સુદામન પર્વત જે દિશામાં છે તે દિશામાં વર્તનારી
૨૩૪
