________________
M
વતિ ર્તિ દ્દિ અને વિશી નામને આ સૂત્રથી ટાવનણ્ (ગાયન) પ્રત્યય. ‘વૃદ્ધિ:૦ ૭-૪-૧’ થી આદ્ય સ્વર ઞ અને ને વૃદ્ધિ જ્ઞ અને સૌ આદેશ.
‘અવર્ગે૦ ૭-૪-૬૮’ થી અન્ય રૂ અને ફ્ નો લોપ. વિશયન નામને ‘સળગે૦ ૨-૪-૨૦’ થી ી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વાદ્ભાવન: ઝૌલયનઃ પાવનઃ અને વિશાયની દ્રાક્ષા આવો પ્રયોગ થાય છે . અર્થ ક્રમશઃ-વલિ દેશમાં થનાર. ઊર્દેિ-ક્રીડાવિશેષમાં થનાર. પર્કિક્રીડાવિશેષમાં થનાર. કાપિશી અટવીમાં થનારી દ્રાક્ષ. 9૪॥
रङ्कोः प्राणिनि वा ६ | ३|१५|
પ્રાણી સ્વરૂપ-વિશિષ્ટ શેષ અર્થમાં રઘુ નામને વિકલ્પથી ટાયનણ્ (ગાયન) પ્રત્યય થાય છે. રજ્જુ મવો ખાતો વા આ અર્થમાં રઘુ નામને આ સૂત્રથી ટાયનણ્ પ્રત્યય. આદ્ય સ્વર TM ને ‘વૃદ્ધિ:૦ ૭-૪-૧' થી વૃદ્ધિ બા આદેશ. ‘અસ્વય૦ ૭-૪-૭૦’ થી ૩ ને લવ્ આદેશ.. વગેરે કાર્ય થવાથી રાવાયળ: આવો પ્રયોગ થાય છે . વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ટાયન પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ‘જોપાયા ૬-રૂ-બદ્દ' થી અણ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય ઉપર જણાવ્યા મુજબ થવાથી રાવો નૌઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે પ્રાણીભિન્ન શેષ અર્થમાં પણ આ સૂત્રથી ટાયનણ્ પ્રત્યય થતો ન હોવાથી વતસ્તુ રાવ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ-૨કું દેશમાં થનાર અથવા ઉત્પન્ન બળદ. રકુ-મૃગવિશેષથી ઉત્પન્ન કામળી. II9॥
વેહા-મા-ત્ર-તતત્ત્વવું દ્દારૂ/૧૬॥
શેષ અર્થમાં વવ રૂહ ઝમા નામને તેમ જ ત્ર પ્રત્યયાન્ત અને તત્ પ્રત્યયાન્ત નામને ત્યર્ (ત્ય) પ્રત્યય થાય છે. સ્વ ભવ:; રૂ ભવ:; ઞમા મવઃ, તત્ર મવ: અને તો મવઃ આ અર્થમાં વત્વ રૂ૪ બમા તંત્ર અને તત્ નામને આ સૂત્રથી ત્યર્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી વત્ત: હત્ય: અમાન્યઃ તત્રત્ય: અને તત્ત્વ:
૧૫૧
