________________
hવતુ ૧-૧-૧૭૪' થી TM (7) પ્રત્યય... વગેરે કાર્ય થવાથી પ્રતાઃ ટ તે આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી કત્તમાં òપ્રત્યય ન થાય ત્યારે તે TM પ્રત્યય કર્મમાં થવાથી પ્રતઃ ૮સ્તે: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ ક્રમશઃ- તેઓએ ચટઈ બનાવવાની શરૂઆત કરી. તેઓ વડે ચટઈ બનાવવાની શરૂઆત કરાઈ. ||૧૦ના
ગત્યર્થાર્મ - પિવ - મુનેઃ |૧|૧૧||
ગત્યર્થક ધાતુથી; અકર્મક ધાતુથી, તેમજ પા અને મુન્ ધાતુથી ભૂતકાલાદિમાં વિહિત સઁપ્રત્યય વિકલ્પથી કત્તમાં થાય છે. મ્ (ગત્યર્થક) ધાતુને આ સૂત્રની સહાયથી કત્તમાં હ્રવર્તે ૧-૧-૧૭૪' થી પ્રત્યય. ‘યમિ-મિઠ ૪-૨-૬૬' થી ગમ્ ના મ્ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી ગતો 5 સૌ ગ્રામમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી કત્તમાં TM પ્રત્યય ન થાય ત્યારે તે TM પ્રત્યય કર્મમાં થવાથી રાતો 5 સૌ તૈઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- આ ગામમાં ગયો. તેઓ વડે અહીં જવાયું. અકર્મક જ્ઞ ્ ધાતુને ઉપર જણાવ્યા મુજબ કત્તમાં આ સૂત્રની સહાયથી TM પ્રત્યય. તેની પૂર્વે ‘સ્તાઘશિતો૦ ૪-૪રૂર' થી ર્ વગેરે કાર્ય થવાથી બાસિતોઽસૌ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રની સહાયથી કત્તમાં ” પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ‘તંતુ સાપ્યા૦૨-૨-૨૦' ની સહાયથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ TM પ્રત્યય ભાવમાં થવાથી ગતિં તૈઃ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- એ બેસ્યો. તેઓ વડે બેસાયું. આવી જ રીતે વા (ધા. નં. ૨) અને મુખ્ ધાતુને આ સૂત્રની સહાયથી કત્તમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ પ્રત્યય. ‘ર્ધ્વગ્નને ૪-૩-૧૭’ થી પા ના બા ને ર્ફે આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી તેમજ મુન્ ધાતુના જ્ ને ‘વનઃ મ્ ૨-૧-૮૬’ થી 7 આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી પીતાઃ પયઃ અને મુસ્તાÒ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી કર્દમાં હ્ર પ્રત્યય ન થાય ત્યારે તે હૈં પ્રત્યય
૯
...
