________________
ઋધ્ ધાતુની જેમ કારદ માનીને કાર્ય થઈ શકે છે. પરન્તુ એ ન્યાય અનિત્ય હોવાથી અહીં ઋ ધાતુને તાદિ માનીને કાર્ય થતું નથી. - એ યાદ રાખવું. IIII
भू-स्वपोरदुतौ ४|१|७०॥
પરોક્ષામાં દ્વિત્વ થયે છતે મૂ અને સ્વપ્ ધાતુના દ્વિત્વના પૂર્વભાગ સમ્બન્ધી અન્ય સ્વરને અનુક્રમે ઞ અને ૩ આદેશ થાય છે. મૂ ધાતુને પરોક્ષાનો વ્ પ્રત્યય. ‘દિર્ધાતુ:૦ ૪-૧-૧’ થી રૂ ધાંતુને દ્વિત્વ. દ્વિતીય૦ ૪-૧-૪૨' થી અભ્યાસમાં મૈં ને ૬ આદેશ. આ સૂત્રથી અભ્યાસના અન્ય ૐ ને ૬ આદેશ. ‘નામિનì૦ ૪-૩-૧૧’ થી ળવુ પ્રત્યયની પૂર્વેના ૐ ને વૃદ્ધિ સૌ આદેશ વગેરે કાર્યથી નિષ્પન્ન વમાવું + ળવું આ અવસ્થામાં માર્ ના બા ને ‘ભુવો વઃ પરોક્ષા૦ ૪-૨-૪રૂ' થી ૪ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી વમૂવ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - થયું. સ્વપ્ ધાતુને પરોક્ષાનો નવુ પ્રત્યય. સ્વપ્ ને ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્વિત્વ. અભ્યાસમાં અનાદિવ્યજનનો લોપ. આ સૂત્રથી અભ્યાસમાં અન્ત્યસ્વર ઞ ને ૩ આદેશ... વગેરે કાર્ય થવાથી મુાપ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ઉંધ્યો.||૭૦||
ન્યા બે વ્યધિ-વ્યચિ-વ્યયેઃ ૪|૧|૭૧॥
પરોક્ષામાં દ્વિત્વ થયે છતે ખ્યા છે વ્યક્ વ્યર્ અને થૂ ધાતુના દ્વિત્વના પૂર્વભાગ સમ્બન્ધી અન્ય સ્વરને હૈં આદેશ થાય છે. ખા (૧૯૨૪) ધાતુને પરોક્ષાનો વ્ પ્રત્યય. ખ્યા ધાતુને ‘દ્વિતુિ:૦ ૪-૧-૧' થી દ્વિત્વ. અભ્યાસમાં વ્યગ્દનાક ૪-૧-૪૪' થી અનાદિ વ્યજનનો લોપ. ‘હ્રસ્વઃ ૪-૧-રૂ॰' થી અભ્યાસમાં આ ને હસ્ય ૬ દેશ. એ સ ને આ સૂત્રથી રૂ આદેશ. ‘બાતો નવ સૌઃ ૪-૨-૧૨૦' થી નવું ને સૌ
૨૨૭
