________________
અને મેનિથ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- હું લજ્જા પામ્યો હતો. તેઓ સફળ થયા હતા. તું સફળ થયો હતો. તેઓએ સેવ્યું હતું. તેં સેવ્યું હતું. તેં ધાતુના ૬ ને ‘ઞનાવેશા૦ ૪-૬-૨૪’ થી પ્રાપ્ત ૬ નો ‘7 TH-૬૬૦ ૪-૧-૨૦' થી નિષેધ થયો હતો. ત્રણ્ ધાતુનો ગ સંયુક્તવ્યઞ્જનસ્થ હોવાથી અને જ્યું તથા મ ધાતુ અનાદેશાદિ ન હોવાથી તે ધાતુઓના સ્વર ને પૂર્વ (૪-૧-૨૪) સૂત્રથી ૬ આદેશની પ્રાપ્તિ ન હતી. તેથી આ સૂત્રનો આરંભ છે. ૨૫॥
1-શ્રમ-વમત્રત-ળ-મ-ન-રાખ-ગ્રાન-ગ્રાસभ्लासो वा ४।१।२६॥
અવિત્ પરોક્ષાનો અથવા સેટ્ થવુ પ્રત્યય પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે रहेला जृ भ्रम् वम् त्रस् फण् स्यम् स्वन् राज् भ्राज् भ्रास् अने भ्लास् ધાતુના સ્વરને વિકલ્પથી ૬ આદેશ થાય છે; અને ત્યારે ધાતુને દ્વિત્વ થતું નથી. નુઁ ધાતુને પરોક્ષાનો ૩૬ અને થવું. પ્રત્યય. થવું ની પૂર્વે ‘પૃ-૬૦ ૪-૪-૮૧' થી ટ્. ‘તો૦ ૪-રૂ-૮' થી ન્ ના નૃને ગુણ ગર્ આદેશ. ગર્ ના ૬ ને આ સૂત્રથી ૬ આદેશ તથા ‘દ્વિતુિ:૦ ૪-૧૧' થી પ્રાપ્ત દ્વિત્વનો નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી નૈરુઃ અને નેથિ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ૬ આદેશાદિ કાર્ય ન થાય ત્યારે ક્રિષ્ણદુ:૦ ૪-૧-૧' થી ન્ ને દ્વિત્વ. અભ્યાસમાં હ્રસ્વ: ૪9-રૂ॰' થી ૢને હ્રસ્વ આદેશ. એ ઋને ઋતોઽત્ ૪-૭-૨૮' થી અ આદેશ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ TM ને ગુણ ઞ ્ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નન: અને નથિ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- તેઓ વૃદ્ધ થયા હતા. તું વૃદ્ધ થયો હતો. પ્રમ્ વમ્ ત્રમ્ બ્ સ્વમ્ સ્વન્ અને રાખ્ ધાતુને પરોક્ષાનો સ્ અને થવુ પ્રત્યય. ‘J-વૃ૦ ૪-૪-૮૧' થી થવુ ની પૂર્વે . આ સૂત્રથી પ્રમ્ વગેરે ધાતુના ઞ ને ૬ આદેશ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ દ્વિત્વનો નિષેધ
ઉપાન્ય જ્ઞ અને વગેરે કાર્ય
૧૯૧
