________________
આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ- રોક્યો. ભ્યિ ધાતુને પરમૈપદનો અદ્યતનીનો વિ પ્રત્યય. તેની પૂર્વે આ સૂત્રથી અલ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી અશ્વત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. (પ્રક્રિયા માટે જુઓ પૂ.નં. ૩-૪-૧) વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ગદ્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ઉપર જણાવ્યા મુજબ ત્ ની પૂર્વે સિ ્ પ્રત્યય. ‘સ્તાશિતો૦ ૪-૪-૨૨′ થી સિવ્ ની પૂર્વે રૂ. ઉપર જણાવ્યા મુજબ ક્ષિર્ ની પરમાં ત્ (૬). ‘૬૮ તિ ૪-૩-૭૧’ થી સિપ્ નો લોપ. ‘નામિનો મુળો૦ ૪-૩-૧' થી ભ્યિ ધાતુના મૈં ને ગુણ ૬ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી શ્વત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ વધ્યું અથવા ગયો. સ્તન્ ધાતુને પરમૈપદનો અદ્યતનીનો વિ પ્રત્યય. ઉપર જણાવ્યા મુજબ વિ ની પૂર્વે આ સૂત્રથી બઙ્ગ પ્રત્યય. ‘નો વ્યગ્નનસ્થા૦ ૪-૨-૪' થી મ્. (૬) નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી અસ્તમત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી ગદ્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે સિપુ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી અસ્તમ્ભીત આવો પ્રયોગ થાય છે. (જાઓ શ્ચયીત્) અર્થ - અટકાવ્યું. આવી જ રીતે પ્રુચ્ સ્ફુર્ પ્રુથ્ અને સુવ્ ધાતુને અદ્યતનીનો પરઐપદનો વિ પ્રત્યય. વિ ની પૂર્વે આ સૂત્રથી અદ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી અનુક્રમે ઞધ્રુવત્ ગન્તુવત્ બધ્રુવત્ અને બહુવત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી અક્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ઉપર જણાવ્યા મુજબ શિઘ્ર પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી અને ‘ઘોપાત્ત્વસ્ય ૪-રૂ-૪' થી ઉપાન્ય ૩ ને ગુણ નો આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી અનુક્રમે અપ્રોચીતુ ગોપીત્ ગોવીન્ અને ગોપીત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - ગયો. ગયો. ચોર્યું. ચોર્યું. ઝુપ્ ધાતુને અદ્યતનીનો પરઐષદનો વિ પ્રત્યય. વિ ની પૂર્વે આ સૂત્રથી બક્ પ્રત્યય. નો વ્યગ્નનસ્યા૦ ૪-૨-૪' થી ગ્ (૬) નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી બહુવત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. વિકલ્પપક્ષમાં આ સૂત્રથી અક્ પ્રત્યય ન થાય ત્યારે ઉપર જણાવ્યા મુજબ સિ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી બહુવ્વત્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ગયો. [ (૧૧૪ અને ૧૬૩૬) ધાતુને અદ્યતનીનો વિ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી વિ ની પૂર્વે
૧૩૭
