________________
ગુણવાચક છે અને વ્યાપ્ય ગુણવાચક શુવન્ન મધુર સુમિ શત વગેરે નામો
સ્વસ્થ ગુણવાચક છે. પટચ ગુવત: અને મુડી મધુર: અહીં પશ્યન્ત પર અને ગુદ નામને અસ્વસ્થ ગુણવાચક ગુવા અને મધુર નામની સાથે ‘
ષય૦ રૂ-૧-૭૬’ થી તપુરુષ સમાસની પ્રાપ્તિ હતી; તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થયો છે. અર્થક્રમશઃ - પટનું ધોળું રૂ૫. ગોળનો મધુરરસ. સ્વિસ્થારિતિ હિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્વસ્થ જ ગુણવાચક નામની સાથે શ્યન્ત નામનો તપુરુષ સમાસ થતો નથી. તેથી ટચ વર્ષ અને વનસ્ય : આ વિગ્રહમાં ષષ્ફયન્ત ઘટ અને વન્દન નામને અનુક્રમે સ્વસ્થ ગુણવાચક વર્ગ અને
ન્ય નામની સાથે આ સૂત્રથી તસ્કુરુષ સમાસનો નિષેધ થતો નથી. જેથી પશ્યના૦ રૂ-૧-૭૬ થી તપુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી થટવ અને વન્દ્રના૧: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - ઘટનો વર્ણ, ચન્દનનો ગબ્ધ. અહીં યાદ રાખવું જોઇએ કે - આ સૂત્રમાં ગુણ શબ્દથી લોકપ્રસિદ્ધ રૂપ, રસ, ગન્ધ અને સ્પર્શ આ ચાર જ ગુણોનું ગ્રહણ કર્યું છે. તેથી યૌરવમ્ प्रक्रियालाघवम् मतिवैगुण्यम् करणपाटवम् पुरुषसामर्थ्यम् गोसहस्रम् સમાહાર ... ઈત્યાદિ સ્થળે આ સૂત્રથી સમાસનો નિષેધ થતો નથી. પરંતુ ‘ ષય૦ રૂ-9-૭૬ થી ષષ્ઠી તપુરુષ સમાસ થાય છે જ. વહુનાધિવાર ચાલુ હોવાથી ટસ્થ તૈગ્યમ્ વૃષચ થા . ઇત્યાદિ સ્થળે સમાસ થતો નથી... ઇત્યાદિ અન્યત્ર અનુસધેય છે. ૧૮ણા
સપ્તમી શકાશે. રૂ.૮૮
“શબ્દરિ’ ગણપાઠમાંના શીષ્ય વગેરે નામની સાથે સતયન્ત નામને તપુરુષ સમાસ થાય છે. પાને (પ્રસંp:) શg: અને પક્ષેષ ધૂર્ત આ વિગ્રહમાં સપ્તમ્યન્ત પાન અને અક્ષ નામને આ સૂત્રથી અનુક્રમે શણ અને ધૂર્ત નામની સાથે તપુરુષ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી પાનશvg: અને અક્ષયૂ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - પીવાનો વ્યસની. પાસા નાંખવામાં ધૂર્ત. ૮૮
