________________
વિશો ટૂક: આ વિગ્રહમાં વાર્ નામને યુક્તિ નામની સાથે અને વિષ્ણુ નામને પણ્ડ નામની સાથે ‘થૅ૦ રૂ-૧-૭૬' થી તત્પુરુષ સમાસ, ઉપર જણાવ્યા મુજબ ષષ્ઠી વિભક્તિના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી વાચોયુત્તિ: અને વિશોક: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- વાણીની યુતિ. દિશા સમ્બન્ધી દંડ. પવતોહર: અહીં અનાદરમાં ‘વી વા૦૨-૨-૧૦૮' થી ષષ્ઠી વિભક્તિ થઈ 9. 11:3211
સોડઞાયનળો: ૩/૨/૩૩//
ગર્ પ્રત્યયના વિષયમાં ઉત્તરપદ પ૨માં હોય તો, તેમજ ગાયનણ્ પ્રત્યય પરમાં હોય તો; તેની પૂર્વે રહેલા अदस् શબ્દથી પ૨માં રહેલી ષષ્ઠી વિભતિનો લોપ થતો નથી. અમુ પુત્રસ્ય ભાવ: આ અર્થમાં ‘પૌરે: ૭-૧-૭૩’ થી ગમ્ (અ) પ્રત્યયના વિષયમાં; ષઠ્યન્ત સવમ્ નામને પુત્ર નામની સાથે ‘પ્રશ્ર્ચયના ૩-૧-૭૬' થી તત્પુરુષ સમાસ બાદ પેહ્રાર્થે ૩-૨૮' થી પ્રાપ્ત ષષ્ઠી વિભક્તિના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી ઉ૫૨ જણાવ્યા મુજબ અમુપુત્ર નામને સત્ પ્રત્યય. ‘પુંજાએં ૩-૨-૮' થી અમુપુત્ર નામથી ૫રમાં રહેલી ષષ્ઠી વિભક્તિનો લોપ‘વૃદ્ધિઃ સ્વરેષ્વા૦ ૭-૪-૧' થી આઘસ્વર મૈં ને વૃદ્ધિ આ આદેશ વગેરે કાર્ય થવાથી નિષ્પન્ન અમુપુત્ર નામને સ્ત્રીલિગમાં ગપ્ પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી મુપુત્રિા આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - એના પુત્રોનો સ્વભાવ. મુષ્યાવત્વમ્ આ અર્થમાં ષઠ્યન્ત સત્ નામને ‘નારિમ્ય૦ ૬-૧-રૂ' થી બાવનજૂ (બાવન) પ્રત્યય. ‘પેાર્થે ૩-૨-૮' થી પ્રાપ્ત ષષ્ઠી વિભક્તિના
१८८
