________________
માતાશિનિ ૩ / ૨ / ૧૭ II
ગાજ્ઞયિન • ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો, મનસ્ અને માત્મન્ (સ્વરૂપ પૂર્વપદ) નામથી પરમાં રહેલા રા પ્રત્યયનો લોપ થતો નથી. મનસાગડજ્ઞાથી અને લાભનાડડજ્ઞાથી આ વિગ્રહમાં મનસ્ અને લાભન નામને રાજ્ઞયિનામની સાથે “ર કૃતા રૂ૧-૬૮' થી તપુરુષ સમાસ. “ોવાળું ૩-૨-૮' થી પ્રાપ્ત રા પ્રત્યયના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી મનસીજ્ઞાથી અને માનાજ્ઞાથી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ - મનથી થોડું અથવા બધું જાણનાર. પોતાથી થોડું અથવા બધું જાણનાર. / ૧પ
નાન્નિ
૩ / ૨ / ૧૬ II
સંજ્ઞાના વિષયમાં (અથ સમાસ કોઈનું નામ હોય. તો) ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા મનનું નામથી પરમાં રહેલા ટા પ્રત્યયનો લોપ થતો નથી. મનસા કેવી આ વિગ્રહમાં મન નામને ટેવી નામની સાથે “રિષ્ઠ કૃતા. ૩-૧-૬૮' થી તપુરુષ સમાસ. “કાળે રૂ-ર-૮' થી પ્રાપ્ત રા પ્રત્યાયના લોપનો આ સૂત્રથી નિષેધ વગેરે કાર્ય થવાથી મનસાદેવી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મનસાદેવી નામની દેવી. નાનીતિ ઝિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સંજ્ઞાના વિષયમાં જ ઉત્તરપદ પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા મનસ્ નામથી પરમાં રહેલા ટ પ્રત્યયનો લોપ થતો નથી. તેથી મનસા વતી આ વિગ્રહમાં ઉપર જણાવ્યા મુજબ તપુરુષ સમાસ વગેરે કાર્ય થવાથી મનોવા કન્યા આવો પ્રયોગ થાય છે.
999
