________________
प्रथमोक्तं प्राक् ३१/१४८॥
અહીં સમાસ પ્રકરણમાં સમાસ વિધાયક સૂત્રોમાં જેનો પ્રથમાન્ત (પ્રથમા વિભફત્યન્ત) પદથી નિર્દેશ કર્યો છે, તેનો સમાસમાં પૂર્વ પ્રયોગ થાય છે. રાતના રશ એષા આ વિગ્રહમાં “ માસના૦ રૂ-૧-૨૦” થી લાલન નામને સફખ્યાવાચક ટુશન નામની સાથે બહુવતિ સમાસ. સમાસ વિધાયક એ સૂત્રમાં શાસન વગેરે નામોનો પ્રથમાન્ત પદથી નિર્દેશ હોવાથી આ સૂત્રની સહાયથી બહુતીતિ સમાસમાં શાસન નામનો પૂર્વ પ્રયોગ થાય છે. જેથી સાસનિઃશ: આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે સતાનાં - નાનું સમાહાર: આ વિગ્રહમાં “સંધ્યા સમાહરે રૂ-૧-૨૮' થી સફખ્યાવાચક નામને નદીવાચક નામની સાથે અવ્યયીભાવ સમાસનું વિધાન છે. તે સૂત્રમાં પ્રથમાન્ત પદથી નિર્દિષ્ટ, સખ્યાવાચક નામ હોવાથી સખ્યાવાચક સતદ્ નામનો આ સૂત્રની સહાયથી અવ્યયીભાવ સમાસમાં પૂર્વ પ્રયોગ થાય છે. જેથી સતામ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- નવ અથવા અગ્યાર. સાત ગંગાઓનો સમુદાય. ||9૪૮થી
રાખવાડુિ /૧/૧૪૧//
* રાખતરિ ગણપાઠમાંના રનવા વગેરે સામાસિક નામોમાં જે નામને (જે પદને) પૂર્વ પ્રયોગની પ્રાપ્તિ નથી, તેનો પૂર્વ પ્રયોગ થાય છે. ઢન્તાનાં રીના આ વિગ્રહમાં તપુરુષ સમાસ વિધાયક “
પત્નિા રૂ-9-૭૬” આ સૂત્રમાં ષષ્ફયા નામનો પ્રથમાન્ત પદથી નિર્દેશ હોવાથી પ્રથમોજું બાજૂ રૂ-૧-૧૪૮' થી પશ્યન્ત નામને તાદૃશ (૩ - ૧ - ૭૬ થી વિહિત) અષ્ઠી
