________________
સમુદ્રનું તીર. તસ્માત્રમેય ૫ેવ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ સ્ત્રીવાચક અને પુરુષવાચક નામમાં માત્ર લિગનો જ ભેદ હોય (સ્વરૂપાદિનો ભેદ ન હોય) તો જ પુરુષવાચક એક નામનો; સ્ત્રીવાચક નામની સાથે સહોતિ ગમ્યમાન હોય તો એક શેષ થાય છે. તેથી સ્ત્રી = પુમાંત્ર આ વિગ્રહમાં સ્ત્રી અને પુરુષ નામમાં સ્વરૂપ-વર્ષાવલીનો પણ ભેદ હોવાથી આ સૂત્રથી પુરુષ વાચક પુરુષ નામનો એક શેષ થતો નથી. જેથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વ્રુન્દ સમાસાદિ કાર્ય થવાથી સ્ત્રીનુંસૌ આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - સ્ત્રી અને પુરુષ. ||૧૨૬।।
ગ્રામ્યાણિશુદ્વિશસઘે સ્ત્રી પ્રાયઃ ૩/૧/૧૨//
ગ્રામીણ (ગામમાં વસનારા) ગશિશુ (નાના બચ્ચાને છોડીને અન્ય) એવા બે ખરીવાલા પશુઓનો સમુદાય સ્વરૂપ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો; સહોતિના વિષયમાં સ્ત્રીવાચક અને પુરુષવાચક નામમાં માત્ર સ્ત્રી અને પુરુષનો ભેદ હોય (સ્વરૂપાદિનો ભેદ ન હોય) તો પ્રાયઃ સ્ત્રીવાચક એક નામનો શેષ થાય છે. गावश्च સ્ત્રિયો વશ્ય નરાઃ આ વિગ્રહમાં ગ્રામીણ શિશુભિન્ન બે ખરીવાલા પશુ સ્વરૂપ ગોજાતીયનો સમુદાય સ્વરૂપ અર્થ ગમ્યમાન હોવાથી સ્ત્રીવાચક ો નામનો આ સૂત્રથી એક શેષ વગરે કાર્ય થવાથી રૂમા વ: આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - ગાયો અને બળદો.
ग्राम्येति किम् ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ ગ્રામીણ જ અશિશુ બે ખરીવાલા પશુઓનો સમુદાય સ્વરૂપ અર્થ ગમ્યમાન હોય તો સહોક્તિમાં સ્ત્રીવાચક અને પુરુષવાચક નામમાં માત્ર સ્ત્રી અને પુરુષનો ભેદ હોય તો પ્રાયઃ સ્ત્રી વાચક એક નામનો
११३
'
