________________
. अक्
यकद्
પ્રત્યય ૫૨માં છે જેના એવો અનિત્પ્રત્યયસમ્બન્ધી હ્ર પરમાં હોય તો તેની પૂર્વે રહેલા – યત્ તત્ અને ક્ષિપાવિ ગણપાઠમાંના નામથી ભિન્ન જ નામ સમ્બન્ધી TM ને નિત્ય હૈં આદેશ થાય છે. તેથી યદુ અને તવુ નામને ‘ત્યાવિસરિઃ૦ ૭-રૂ-૨૬' થી અન્ય સ્વરની પૂર્વે સ ્ નો આગમ. અને તવું નામને સિપ્રત્યય. ‘બહેરઃ ૨-૭-૪૬’ થી અન્ય ૐ ને ઞ આદેશ. ‘હુસ્યા૦ ૨-9-99રૂ' થી જ્ઞ ની પૂર્વેના જ્ઞ નો લોપ. ‘તઃ સૌ સઃ ૨-૬-૪૨' થી તવુ ના ત્ ને ૬ આદેશ. ય+ત્તિ અને સ+ત્તિ આ · સ્ અવસ્થામાં ‘આત્ ૨-૪-૧૮’ થી આર્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી યા અને સા આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં ટ્ અને ર્ નામ સમ્બન્ધી ૭ ને આ સૂત્રથી ર્ આદેશનો નિષેધ થયો છે. આવી જ રીતે ક્ષિપળા અને ધ્રુવા અહીં ક્ષિપાવિ ગણપાઠમાંના ક્ષિપ અને ધ્રુવ નામ સંબન્ધી જ્ઞ ને આ સૂત્રથી રૂ આદેશનો નિષેધ થયો છે. ક્ષિપા અને ધ્રુવા અહીં ‘ક્રુત્સિતાષા૦૦-૩-રૂરૂ’ થી પ્ પ્રત્યયાદિ કાર્ય થયું છે. અર્થક્રમશઃ - જે સ્ત્રી. તે સ્ત્રી. અસ્ત્રવિશેષ. વાવવાનું સાધનવિશેષ. ||૧૧||
નરિજા - મામિા ૨૪૧૧૨॥
નરિત્ર અને મામિા આ પ્રયોગમાં અપ્રત્યય સમ્બન્ધી જ ની પૂર્વે રહેલા નરઢ અને મામળ નામના જ્ઞ ને રૂ આદેશનું નિપાતન કરાય છે. નરાનું ાયતીતિ નાિ અહીં નરના (રૂ૬) ધાતુને ‘આતો॰ -૬-૭૬’ થી ૐ પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન્ન નર નામને ‘આત્ ૨-૪-૧૮’ થી આપ્ પ્રત્યય. આ સૂત્રથી હ્ર ની પૂર્વેના ૐ ને ર્ આદેશ થવાથી નરિષ્ઠા આવો પ્રયોગ થાય છે. મેયં મમિા અહીં અમ્ભર્ નામને ‘વાયુબવÆવો૦ ૬-રૂ-૬૭' થી ઝગ્ પ્રત્યય અને ગમ્ભર્ ને મનદ આદેશાદિ કાર્ય થવાથી મામળ નામ બને છે. તે નામ અત્ પ્રત્યયાન્ત હોવા છતાં; મામ નામને સંજ્ઞામાં જ વ-મામ૦ ૨-૪-૨૦’ થી કી પ્રત્યયનો નિયમ હોવાથી અસંજ્ઞામાં ‘અળગેયે૦ ૨-૪-૨૦’થી ડી
३०७
