________________
•
જેને વ્ તથા વ્ આદેશ થાય છે - તે ફ્યુર્વે ના સ્થાની સંબન્ધી ફ્ અને ૐ ને સ્વ આદેશ થતો નથી. રુક્ષ્મિપુત્રઃ, ઋક્ષ્મીપુત્રઃ અને રહપુપુત્રઃ હવૂપુત્રઃ અહીં પુત્ર ઉત્તરપદ ૫૨માં હોવાથી તેની પૂર્વેના ક્ષ્મી નામના ને તેમજ ઘપૂ નામના ” ને આ સૂત્રથી વિકલ્પે સ્વરૂ અને ૩ આદેશ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- લક્ષ્મીનો પુત્ર. ખળું સાફ કરનારનો પુત્ર. અવ્યયાવિવર્નનું નિમ્?= આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ અવ્યય, સ્મૃત, ચ્, ડી અને ડ્યૂ - વ્ ના સ્થાની સમ્બન્ધી ૢ અને ૐ ને છોડીને અન્ય ર્ડ અને ઝ ને, તેની પરમાં ઉત્તરપદ હોય તો વિકલ્પથી દસ્ય હૈં અને ૩ આદેશ થાય છે. તેથી વાગ્છીભૂતમ્ (જાર નામને ક્વિ પ્રત્યય. અને ‘ફ્ ફ્નાવ૦ ૪-રૂ-૧૧૧'થી ફ્ આદેશ. ‘ર્યાયનું રૂ-9ર’ થી દ્વિં પ્રત્યયાન્ત નામને ગતિ સંજ્ઞા. તિઃ 9-9-રૂદ્દ’ થી ગતિ સંજ્ઞક ને અવ્યય સંજ્ઞા.) અહીં અવ્યય સમ્બન્ધી ફ્ ને; હ્રપુત્ર: (ન્દ્રવે ધાતુને વિવું ૧-૧-૧૪૮ થી વિવર્ પ્રય. વે ના તે ને ‘વનાયિવષે:૦ ૪-૧-૭૧’ થી સ્મૃત (સમ્પ્રસારણ) ૩ આદેશ. ‘દીર્ધમવો. ૪-૧-૧૦૩′ થી ૩ ને દીર્ઘ ૐ આદેશ.) અહીં ધૃત્ સમ્બન્ધી ને; વ્હારીવગન્ધીપુત્રઃ (જાઓ સૂ. નં. ૨-૪-૮૩) અહીં ર્ સમ્બન્ધી ફ્ ને; ગાપુત્રઃ (જુઓ સૂ.નં.૨-૪-૬૭) અહીં કી પ્રત્યયના ફ્ ને; શ્રીમ્ (જુઓ પૂ.નં. ૨-૧-૧૦) અહીં ′′ આદેશના સ્થાનીભૂત ર્ ને અને ધ્રુમ્ (જજીઓ સૂ.નં. ૨-૧-૧રૂ) અહીં વૅ ના સ્થાનીભૂત ને આ સૂત્રથી રક્ષ્ય ( ૢ અને ૩) આદેશ થતો નથી. અર્થક્રમશઃ- ડાળી ભિન્ન ડાળી થયું. ઈન્દ્રને બોલાવનારનો પુત્ર. કારીષગન્ધ્યાનો પુત્ર. ગાર્ગીનો પુત્ર. લક્ષ્મીનું કુલ. ભ્રકુટીઓનો સમુદાય.।।૧૮।।
झ्यापो बहुलं नाम्नि २।४।९९ ॥
કી પ્રત્યયાન્ત અને આપ્ પ્રત્યયાન્ત નામના અન્ય સ્વરને તેની ૫૨માં ઉત્તરપદ હોય તો સંજ્ઞાના વિષયમાં બહુલતયા ત્ત્તત્વ આદેશ
२९५
