________________
આ અર્થમાં મન નામને ‘મનો૦૬--૧૪ થી મનુ નામને ય પ્રત્યય અને નામના અન્તમાં ૬ નો આગમ. નીતિ. ર-૪-૧૨' થી ડી પ્રત્યય. “સ્ય ર્યા. ર-૪-૮૬’ થી મનુષ્ય નામના અન્ય નો લોપ. આ સૂત્રથી તદધિત પ્રત્યય સમ્બન્ધી ૬ નો લોપ વગેરે કાર્ય થવાથી મનુષી આવો પ્રયોગ થાય છે. અર્થ - મનુષ્ય સ્ત્રી. વ્યગ્નનારિતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વ્યસ્જનથી જપરમાં રહેલા તધિત પ્રત્યય સમ્બન્ધી નો તેની પરમાં ડીપ્રત્યય હોય તો લોપ થાય છે. તેથી શારિજાયા કપત્યનું આ અર્થમાં વારિ નામને ચૂકઃ ૬-૧-૭૦ થી ઇયળુ (ય) પ્રત્યય. “ગે ર-૪-૨૦થી ફી પ્રત્યય વગેરે કાર્ય થવાથી વરિયી આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં સ્વરથી પરમાં તધિત પ્રત્યય સમ્બન્ધી નું હોવાથી તેનો લોપ થતો નથી. અર્થ - કારિકાનું અપત્ય સ્ત્રી.
તઘતસ્થતિ ?િ = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ વ્યજનથી પરમાં રહેલા તદ્ધિત પ્રત્યય સમ્બન્ધી જ યુ નો, તેની પરમાં ડી પ્રત્યય હોય તો લોપ થાય છે. તેથી વૈચચ માર્યા આ અર્થમાં વૈરવ નામને ‘ઘવી યો[િ૦ ર-૪-૧૨’ થી ડી પ્રત્યયાદિ કાર્ય થવાથી વૈશ્ય આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં તદ્ધિત પ્રત્યય સમ્બન્ધી ન હોવાથી તેનો લોપ થતો નથી. અર્થ-વૈશ્ય સ્ત્રી.u૮૮
सूर्याऽमस्त्ययोरीये च २४१८९॥
- સૂર્ય અને કાર્યં નામ સમ્બન્ધી | નો તેની પરમાં પ્રત્યય તથા ય પ્રત્યય હોય તો લોપ થાય છે. સૂર્યસ્થ કાર્ય માનુષી આ અર્થમાં સૂર્ય નામને “ઘવી યોજાતુ0 ર-૪-૧૨ થી ડી પ્રત્યય. “સ્ય ડ્યાંર-૪-૮૬ થી ની પૂર્વેના અન્ય નો લોપ. આ સૂત્રથી ૬ નો લોપ થવાથી સૂરી આવો પ્રયોગ થાય છે. આવી જ રીતે કાર્યસ્થયમ્ આ અર્થમાં ‘તસ્યમ્ ૬-૨-૬૦ થી પ્રત્યયાદિ
૨૮૩
