________________
પ્રાપ્ત નિત્ય કર્મ સંજ્ઞાનો “ર ર-૨-૧૮' થી નિષેધ થયો હોવાથી ‘શે ૨-૨-૮9 થી શત નામને ષષ્ઠી વિભક્તિ થઈ છે. અન્યથા શતં સીવ્યતિ આવો અનિષ્ટ પ્રયોગ થવાનો પ્રસંગ આવત - એ સમજી શકાય છે. ૧છા
ન રર૧૮
અનુપસર્ગક “વિવું ધાતુના વ્યાણ વિનિમેય અને ચૂતપળ ને ૪ સંજ્ઞા થતી નથી. શતસ્ય રીવ્યતિ અહીં અનુપસર્ગક વુિં ધાતુના વ્યાચ વિનિમય અને સ્થૂતપળ શત ને “[ટ્યયંત્ર -ર-રૂ' થી વર્મ સંજ્ઞાની પ્રાપ્તિ હતી તેનો આ સૂત્રથી નિષેધ થવાથી શત નામને “શેષે ૨-૨-૮૧' થી પુષ્ટી વિભક્તિ થઈ છે. અર્થ - સો રુપિયા જુગારમાં જીતે છે અથવા સો રુપિયાની વસ્તુ વેચે અથવા ખરીદે છે. ૧૮ll
i = રારાશા
વિવું ધાતુના કરણને એક જ સમયમાં કર્મ સંજ્ઞા અને રણ સંજ્ઞા થાય છે. ‘મલાનું વીતિ’ અહીં વિવું ધાતુના રણ પક્ષ ને આ સૂત્રથી સંજ્ઞા થવાથી “મણિ ર-૨-૪૦' થી કર્મવાચક સક્ષ નામને દ્વિતીયા વિભક્તિ થઈ છે, તેમજ આ સૂત્રથી વિવું ધાતુના કરણ કક્ષ ને વરખ સંજ્ઞા થવાથી ‘દેતુરૂં. ર-ર-૪૪' થી કરણવાચક નક્ષ નામને તૃતીયા વિભક્તિ થવાથી ‘સર્ષે વેંચતિ’ આવો પ્રયોગ થાય છે. પક્ષે ટ્વવ્યતિ ચૈત્ર, ક્ષે વ્યસ્તં ચૈત્ર મૈત્ર: પ્રેરયતીત્યક્ષે હૈંવયતે ત્રિર્શ્વ2ણ અહીં (ફિલ્ ધાતુના કરણ)ને આ સૂત્રથી કર સંજ્ઞા થવાથી તદ્દાચક કક્ષ નામને તૃતીયા વિભક્તિ થઈ છે, તેમ જ વિવું ધાતુના કરણ કક્ષ ને વર્ષ સંજ્ઞા પણ આ સૂત્રથી થવાથી વુિં ધાતુ નિત્યાકર્મક ન હોવાથી ગળાવસ્થાના પ્રયોજ્ય) કર્તા ચિત્રને તિવાળ
૨૬
