________________
નામના ર્ ને આ સૂત્રથી વિકલ્પથી ર્ આદેશ થયો છે. અહીં શિધ્રુ દ્વિસ્વરી વૃક્ષવાચક નામ છે. અને શિરીષ ત્રિસ્વરી વૃક્ષવાચક નામ છે. ઓષધિ અને વૃક્ષ - બંન્નેમાં જે ભેદ છે - તે બૃહદ્વૃત્તિથી જાણવો
જોઈએ.
રૂરિાવિવર્ગનું વિમ્ ? = આ સૂત્રથી ઉપર જણાવ્યા મુજબ રૂરિાતિ ગણપાઠમાંના નામોથી ભિન્ન જ બેસ્વરવાલા અને ત્રણસ્વરવાલા ઓષધિ અને વૃક્ષવાચક નામથી ૫૨માં ૨હેલા વન નામ સમ્બન્ધી મૈં ને; વિકલ્પથી ર્ આદેશ થાય છે. તેથી ાિળાં વનમ્ આ વિગ્રહમાં સમાસાદિ કાર્ય થવાથી રિઝાવનમ્ આવો પ્રયોગ થાય છે. અહીં રૂરિા નામ ત્રિસ્વરી ઓષધિવાચક હોવા છતાં તે રિાવિ ગણપાઠમાંનું હોવાથી તેની પરમાં રહેલા વન નામના સ્ ને આ સૂત્રથી વિકલ્પે ર્ આદેશ થતો નથી. અર્થ - ઈરિકા નામની ઓષધિવિશેષનું વન. સૂત્રમાં વૃક્ષેમ્પો આ પ્રમાણે બહુવચનનો જે નિર્દેશ છે, તે ઓષધિ અને વૃક્ષ વાચક નામનો દ્વિ અને ત્રિ સ્વરની સાથે યથાસખ્ય અન્વય ન કરવાં માટે છે ઈત્યાદિ સ્વયં સમજી લેવું. IIળા
गिरिनद्यादीनाम् २ |३|६८ ॥
શિરિનવી આદિમાં છે જેના - તે શિરિનાવિ ગણપાઠમાંના નામ સમ્બન્ધી મૈં ને ખુ આદેશ વિકલ્પથી થાય છે. રિખવી, શિરિનવી (રેનથી) અને સૂર્યમાળઃ સૂર્યમાન (સૂર્યસ્થ માનમિય માનં યસ્ય) અહીં નવી અને માન નામના સ્ ને આ સૂત્રથી વિકલ્પે ॥ આદેશ થાય છે. અર્થક્રમશઃ- પર્વતીય નદી. વાદ્યના સમાન પ્રમાણવાનું. ૬૮॥
पानस्य भावकरणे २।३।६९ ॥
પૂર્વપદ સમ્બન્ધી ર્ ર્ અને ૠ વર્ણથી (ૠ થી) ૫૨માં ૨હેલા,
१७९
