________________
ગૌણ નામને પશ્ચમી વિભકૃતિ અને સપ્તમી વિભકતિ થાય છે. અધિરૂઢ અર્થમાં જ શબ્દ નિપાતિત છે. ધરોહતીતિ : આ રીતે કર્તામાં વિહિત 9 પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન અધિરૂઢાર્થક
ધ શબ્દનો અર્થ અલ્પપરિમાણ થાય છે. કારણ કે મોટામાપ ઉપર નાનું માપ (શેર ઉપર અડધો શેર .... ઈત્યાદિ) મુકાય છે, તેથી વિરોહણ કર્તા અલ્પપરિમાણ છે. પરન્તુ સંધ્યોત રૂતિ થઢઃ આ રીતે કર્મમાં વિહિત જી પ્રત્યયાદિ કાર્યથી નિષ્પન અધિરૂઢાર્થક થિક શબ્દનો અર્થ મહત્પરિમાણ છે. કારણકે મોટામાપ ઉપર નાનું માપ હોવાથી અધિરોહણકર્મમહત્પરિમાણ છે. આ રીતે જ શબ્દ, અલ્પ - મહદ્ ઉભય પરિમાણવાચક છે. આ સૂત્રમાં મહત્પરિમાણ વાચક મૂય પદનું ઉપાદાન હોવાથી તત્સમ્બન્ધી સ્કૂિપરિમાળ વાચક
ધ શબ્દની અહીં વિવક્ષા છે - એ સમજી શકાય છે. તેમજ આ . સૂત્રમાંથી ‘તૃતીયાર-ર-૧૧૨' માં અનુવર્તમાન ધ શબ્દ, તે સુત્રોક્તત્વીયનું શબ્દના સામર્થ્યથી મહત્પરિમાણાર્થક છે - એ પણ સમજી શકાશે. જો દ્રોળ: વાર્યા અને ધંશે રોજી: હામુ અહીં અધિક શબ્દથી યુક્ત ભૂયોવાચક ગૌણ નામ વરી ને આ સૂત્રથી પશ્ચમી અને સપ્તમી વિભતિ થાય છે. અર્થ-ખારી થી (૧મણથી) દ્રોણ (૧૦ શેર) અધિક (નાનો) છે. 1999
तृतीयाऽल्पीयसः २।२।११२॥
પૂર્વ (ર-૨-૧૧૧) સૂત્રમાં જણાવ્યા મુજબ મહત્પરિમાણવાચક
ઘ% શબ્દથી યુક્ત અલ્પ પરિમાણવાચક ગૌણ નામને તૃતીયા વિભતિ થાય છે. ઘણી વાર ટોળેન અહીં ધિ શબ્દથી યુક્ત અલ્પપરિમાણવાચક ગૌણ નામ દ્રોળ ને આ સૂત્રથી તૃતીયા વિભક્તિ થાય છે. અર્થ - દ્રોણથી ખારી અધિક (મોટી) છે. 199રા
१०६
